صدا به صلوات بلند

يک مناظره مفصل‏
از مناظره‏اي که اينجانب در همين راستا با يکي از آنها داشتم بي‏اساس بودن جهت اول و دوم روشن مي‏شود و آن چنين بود:
در مسجد النّبي ‏صلي الله عليه وآله وسلم شاهد بودم که يکي از مسئولين محترم ايران وارد مسجد شد. ايرانيها که او را ديدند صدا به صلوات بلند کردند، مأمورين آنها را محاصره و از فرستادن صلوات جلوگيري نمودند، يک نفر از آنها به اينجانب گفت: اين عمل حرام است، چرا جلوگيري نمي‏کنيد و نمي‏گوييد؟
گفتم: نگو حرام است، بگو موجب حواس‏پرتي نمازگزاران مي‏شود، موجب برهم خوردن نظم و آرامش سايرين مي‏شود، وما «روحانيون» تذکر داده‏ايم که در چنين مکانهاي عمومي و شلوغ – که هر کس مشغول عبادت و دعا و قرآن و زيارت است – چنين اعمالي صحيح نيست.
گفت: نه اين عمل و اينگونه صلوات فرستادن خلاف شرع وحرام است، زيرا که خداوند فرموده است:
إِنَّ الَّذِينَ يَغُضُّونَ أَصْوَاتَهُمْ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ أُولَئِکَ الَّذِينَ امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوَي [1] .
آنان که با صداي آرام وآهسته نزد رسول خدا سخن گويند، آنها هستند که در حقيقت خدا دلهايشان را براي مقام رفيع تقوي آزموده است.
گفتم: اوّلاً: اين آيه مبارکه در مقام بيان امر اخلاقي است و خداوند متعال مسلمانان را ترغيب مي‏کند به رعايت ادب نسبت به رسول اللَّه ‏صلي الله عليه وآله وسلم و اينکه اشخاص نادان و بي‏ادب با داد زدن آسايش آن حضرت را سلب نکنند و مربوط به جايي است که افراد در مقابل رسول اکرم ‏صلي الله عليه وآله وسلم مجادله و گفت و گو مي‏کردند و گاهي صداي خود را در مقابل نبي اکرم ‏صلي الله عليه وآله وسلم بلند مي‏کردند اما صلوات فرستادن، تکريم رسول خدا است نه مجادله با او. لذا اين آيه شامل صلوات فرستادن نمي‏شود.
ثانياً: اگر اين آيه دلالت بر حرمت داد زدن و صدا بلند کردن دارد چرا شما رعايت نمي‏کنيد؟ أَتَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَتَنسَوْنَ أَنفُسَکُمْ؛ [2]  «آيا مردم را به نيکي فرمان مي‏دهيد و خود را فراموش مي‏کنيد.»
ثالثاً: آيه مبارکه فرموده است: نزد رسول اللَّه ‏صلي الله عليه وآله وسلم آهسته صحبت کنيد: «عند رسول اللَّه» و قدر مسلّم از اين جمله، اطراف مرقد شريف، مانند روضه مقدّسه و بالاي سر و سمت چپ مرقد شريف است و شامل قسمتهايي که از مرقد مطهّر فاصله دارد نمي‏شود.
گفت: ما رعايت مي‏کنيم وآهسته دعا مي‏خوانيم وآهسته حرف مي‏زنيم.
گفتم: خير، رعايت نمي‏کنيد، مگر نيست که مرتّباً مؤذّن با چند بلندگو فرياد مي زند، خصوصاً وقتي اقامه مي‏گويد و وقتي که مي‏گويد «الصلاة علي الأموات» (نماز بر مرده‏ها)، همچنين امام جماعت و مأمومين با صداي بلند آمين مي‏گوييد بطوري که صداي شما در خارج از مسجد هم مي‏رود و حال اينکه مي‏توانيد همه اينها را آهسته بگوييد.
گفت: ما دعا مي‏کنيم.
گفتم: اوّلاً: براي نماز مرده‏هايتان داد مي‏زنيد «الصلاة علي الأموات» و اين عبارت، دعا نيست.
ثانياً: اگر «آمين» دعا است و مانعي ندارد، صلوات نيز دعا است.
ثالثاً: طبق آيات قرآن و روايات، مناسب است که دعا را آهسته بخوانند و شما با گفتن «آمين» بر خلاف آيات قرآن و برخلاف دستور رسول اللَّه ‏صلي الله عليه وآله وسلم عمل مي‏کنيد، همچنين بر خلاف گفته مفتي عام خود «عبداللَّه بن باز» عمل مي‏کنيد.
در اينجا سخت ناراحت شد و عدّه‏اي عرب و ايراني دور ما حلقه زده بودند و گوش مي‏دادند.
گفت: ما بر خلاف کدام آيه و روايت عمل مي‏کنيم؟
گفتم بر خلاف آيه مبارکه:
اُدْعُوا رَبَّکُمْ تَضَرُّعاً وَخُفْيَةً إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ [3] .
خداي خود را به تضرّع و زاري و به صداي آهسته بخوانيد که خداوند هرگز تجاوزکاران را دوست نمي‏دارد.
و بر خلاف آيه مبارکه:
وَاذْکُرْ رَبَّکَ فِي نَفْسِکَ تَضَرُّعاً وَخِيفَةً وَدُونَ الْجَهْرِ مِنْ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ. [4] .
که خطاب به رسول اللَّه ‏صلي الله عليه وآله وسلم است:
ياد کن خداي خود را در دل خود، با تضرّع و زاري و پنهاني ‏و بي‏ آنکه ‏صدا بلند کني‏ و در صبح وشام ياد کن.
نيز در کتابهاي مورد قبول شما روايت است که: مردم با صداي بلند دعا مي‏خواندند و ذکر مي‏گفتند، رسول اللَّه ‏صلي الله عليه وآله وسلم فرمود: أيُّها النّاس، بخود آييد (فکر کنيد) ناشنوا و غايب را که نمي‏خوانيد، بلکه کسي را مي‏خوانيد که شنوا و نزديک و با شما است- [5]  يعني اي مردم آهسته دعا کنيد، خداوند ناشنوا نيست، خداوند دور و غايب نيست.
در روايات شيعه نيز آمده است که حضرت فرمود:
بهترين دعا و ذکر دعايي است که در خفا و به طور پنهاني انجام شود و بهترين روزي آن است که به اندازه کفاف باشد [6] .
گفت: من اينها را نمي‏دانم، فقط مي‏دانم که رسول اللَّه ‏صلي الله عليه وآله وسلم دستور داده است «آمين» را با صداي بلند بگوييد.
گفتم: يعني رسول اللَّه ‏صلي الله عليه وآله وسلم بر خلاف آيات قرآن و بر خلاف دستور خودش که فرمود: «آهسته دعا کنيد، خدا کَر و غايب نيست» دستور داده است؟ همچنين مفتي بزرگ شما «عبداللَّه بن باز» که عموماً قبولش داريد مگر در کتابش نگفته است: ذکر گفتن با صداي بلند و دسته جمعي بدعت است؟ [7] .
اکنون بگو بدانم، آيا اين همه داد زدنها با بلندگوهاي متعدّد و اين گفتن آمين با صداي بلند و دسته جمعي بدعت نيست؟ برخلاف آيات قرآن و بر خلاف سنت و دستور رسول‏اللَّه ‏صلي الله عليه وآله وسلم نيست؟ بر خلاف گفته مفتي خودتان، بن باز نيست؟ اما صلوات فرستادن دسته جمعي شيعيان آن هم در يک واقعه استثنايي بدعت است و بر خلاف قرآن و سنّت است؟
صحبت که به اينجا رسيد با ناراحتي دستش را از دست من کشيد واز بين جمعيت با سرعت خارج شد.

[1] سوره حجرات / 3.
[2] سوره بقره / 44.
[3] اعراف / 55.
[4] سوره اعراف / 205.
[5] عن أبي موسي، قال: کُنّا مَعَ النَّبِي ‏صلي الله عليه وآله وسلم في سَفَرٍ، فَجَعَلَ النَّاسُ يَجْهَرونَ بالتَکبِير: فقال النَّبي ‏صلي الله عليه وآله وسلم: «أيّها النّاسُ، اِربَعُوا عَلي أنْفُسِکُم، اِنّکُمْ لَيْسَ تَدْعُونَ اَصَمَّ ولا غائباً، اِنَّکُمْ تَدْعُونَ سَميعاً قريباً وَهُوَ مَعَکُم» (صحيح مسلم، کتاب الذکر والدعاء والتوبة، باب 13: استحباب خفض الصوت بالذکر، ح 3703 – والمصباح المنير، ص 481 نقلاً عنه و عن فتح الباري).
[6] خير الدعاء (الذکر) الخفي وخير الرزق مايکفي: (نور الثقلين، ج 3، ص321).
[7] تحفة الإخوان، تأليف: عبداللَّه بن باز، ص 134.