مقالات

پیرامون لوح زرین آریارَمنَه

از تاریخ هخامنشیان کتیبه‌های بسیار مانده است که گویای مسائل گوناگون (اعم از سیاسی، نظامی، مذهبی، اقتصادی و…) است. هرچند در اصالت بسیاری از این کتیبه‌ها تردید‌های جدی وجود دارد (و جریان تاریخنگار ماسونی به شدت از بیان حقایق طفره می‌رود)، لیکن ما فرض را بر صحت قدمت این کتیبه‌‎ها می‌گیریم، و از محتوای یکی از این کتیبه‌ها، به فضاحت شاهان هخامنشی، تزویر، ریاکاری و دروغ‌پردازی آنان اشاره خواهیم کرد. هرچند حقایق تلخی که در این نوشتار وجود دارد، ممکن است سبب رنجش برخی از هم‌وطنان ما شود، لیکن از تبیین حقیقت ناگزیریم.

آریامنه -تلفظ اصلی و صحیح: آریارَمنَه (Ariyāramna)- که در زبان عیلامی به صورتِ Har-ri-ya-ra-um-na و در زبان یونانی به شکلِ Ariaramnēs خوانده می‌شود، جد اعلای داریوش اول هخامنشی است، که در کتیبه بیستون از او نام برده شده است، که داریوش می‌گوید من پسر ویشتاسپ (Vištāspa) پسر اَرشامَه (Aršāma) پسر آریارَمنَه (Ariyāramna) پسرِ چیش‌پیش (Čišpiš) پسر هخامنیش (Haxāmaniš) هستم.[۱]

لوحی زرین (کتیبه‌ای طلایی) از آریامنه (جد داریوش اول) به دست آمده که بر آن چنین نوشته شده است:

Ariaramnes, the Great King, King of Kings, King in Pārsa (Persis), son of Teispes the King, grandson of Achaemenes.‎ Saith Ariaramnes the King: This country Pārsa which I hold, which is possessed of good horses, of good men, upon me the Great God Ahuramazda bestowed (it).‎ By the will of Ahuramazda I am king in this country.‎ Saith Ariaramnes the King: May Ahuramazda bear me aid (ترجمه انگلیسی از دانشنامه بزرگ ایرانیکا، مدخل Ariyāramna).

«آریارمنه، شاه بزرگ، شاه شاهان، شاه در پارس، پسر چیش پیش، نوه هخامنش. آریارمنه شاه می‌گوید: این کشور پارس که من دارم، دارای اسبان خوب و مردان (است) خدای بزرگ اهورامزدا (آن را) به من عطا فرمود. به خواست اهورامزدا من شاه در این کشور هستم. آریارمنه شاه گوید: اهورامزدا به من یاری ارزانی فرماید.» (ترجمه فارسی)

در ظاهر چنین است که این کتیبه‌ نیز مانند دیگر کتیبه‌ها است که یک شاه هخامنشی از خود تعریف و تمجید می‌کند. اما با مطالعه تاریخ و بررسی‌های علمی به نکاتی بس جالب دست می‌یابیم.

در این کتیبه (لوح)، آریارمنه شاه شاهان و شاه بزرگ نامیده شده است! که بر پژوهشگران روشن است که چنین ادعایی دروغ است. شاپور شهبازی با وجود همه تعصبات عجیبی که در زمینه ملیگرایی و باستانگرایی دارد، نتوانسته این را انکار کند و به صراحت نوشت: «این ادعایی عجیب است که آریارمنه با این القاب نامیده شده، چون او در بهترین حالت، استاندار پارس و دست نشانده‌‌ی پادشاه ماد بود.»[۲] که البته می‌توان گفت بنا بر دیگر کتیبه‌ها، کورش اول -پدربزرگ کورش بزرگ- استاندار پارس بود (نه آریارمنه!). همچنین دراین کتیبه هفت ایراد نگارشی و دستوری (grammatical) وجود دارد! که نشان می‌دهد نویسنده تا چه حد از نوشتن صحیح کلمات عاجز بوده است! (اوج علم و دانش در دربار هخامنشی!)[۳] همین امر (در کنار این نکته که آریارمنه و پسرش اَرشامه اصلاً شاه نبودند)، فرضیه جعلی بودن این کتیبه را قوت می‌بخشد، از سویی اگر این کتیبه را جعلی ندانیم، نظری دیگر مطرح خواهد شد و آن اینکه «لوح زرین آریارمنه، به دست یکی از شاهان متأخر هخامنشی (در اواخر عصر هخامنشی) برای ارج نهادن به آریامنه و پدران او نوشته شده است»،[۴] و به دروغ به آریارمنه نسبت داده شد (اوج صداقت و راستگویی هخامنشیان!)

پی‌نوشت:

[۱]. بنگرید به:

Shahbazi.‎ A.‎ Sh (1986)‎, Ariyāramna Old Persian proper name, Encyclopædia Iranica, Vol.‎ II, Fasc.‎ ۴, pp.‎ ۴۱۰-۴۱۱,  In Iranica online: Last Updated: August 12, 2011

[۲]. همان، متن انگلیسی نوشته آقای شهبازی:

the surprising title of Ariaramnes, at best a provincial lord in Persis and a vassal of the Median king of kings.‎

[۳]. همان، به نقل از:

H.‎ H.‎ Schaeder, “Über die Inschrift des Ariaramnes,” SPAW, 1931, pp.‎ ۶۳۵-۴۵ and 1935, pp.‎ ۴۹۴-۹۸;‎ R.‎ G.‎ Kent, “The Oldest Old Persian Inscriptions,” JAOS 66, 1946, pp.‎ ۲۰۶ff.‎

[۴]. همان (شاپور شهبازی)، به نقل از:

D.‎ Stronach, “Achaemenid Village I at Susa and the Persian Migration of Fars,” Iraq 34, 1974, pp.‎ ۲۳۹-۴۸ esp.‎ p.‎ ۲۴۸;‎ J.‎ M.‎ Cook, The Persian Empire, New York, 1983, p.‎ ۸)

برچسب ها
نمایش بیشتر

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن