مقالات
-
چند همسری یا تک همسری کورش
مدتهاست که جریان باستانگرا سخنانی پیرامون تک همسری کورش منتشر میکنند. این نوشتار به بررسی این موضوع از دید عقل و تاریخ هرودوت (Herodotus) که از کهنترین منابع مکتوب در باب کورش و هخامنشیان است، میپردازد. – به راستی آیا داشتنِ «تنها یک همسر» یا داشتن «چند همسر»، فی نفسه نشان برتری و «خوبی» یک انسان است؟ خیر. چه بسا…
بیشتر بخوانید » -
نقد و بررسی متن یادگار زریران
یادگار زریران (Yatkar-i-Zariran) متنی است به زبان پهلوى و دربردارنده داستانی حماسى و مذهبى است، که ظاهرا در حدود قرن پنجم یا ششم میلادی تدوین شده است. مشهور است که این متن، برگرفته از منظومهای مربوط به دورهی اشکانیان، بر اساس منظومهاى در دوره هخامنشیان و گویای تاریخ سلسلهی اساطیری کیانیان است. موضوع کتاب جنگهای خونین میان ایرانیان و تورانیان…
بیشتر بخوانید » -
نقد و بررسی متن اندرزنامه دستوران
در بندهشن آمده است که موبدان خود را از نسل بزرگترین پسر زرتشت ایسدواسترا می دانند و او خود نخستین موبدان موبد بود. [۱] گذشته از این باور، موبدان بزرگ زرتشتی ( که دستور هم نامیده می شوند ) همواره وظیفه حفظ متون دینی و حتی کتابت و تعلیم آموزه های گاتهایی اوستا را نیز بر دوش داشتند. این افراد…
بیشتر بخوانید » -
تندیسهای برهنه از زنان ساسانی
در سایت باستانشناسی حاجیآباد (نزدیک داراب در استان فارس)، دو دسته تندیس پوشیده و برهنه از زنان وجود دارد. تندیسهای برهنه به صورت نقش برجستههایی بلند ساخته شده اند که میتوان آنها را مجسمه به حساب آورد. هر دو تندیس به طور خاصی آرایش شده اند. در هر دو مجسمه تنها سینۀ سمت راست نمایان است و سینۀ سمت چپ…
بیشتر بخوانید » -
ثنویت و توحید در دین زرتشت
موبدان زرتشتی در عصر کنونی تلاش دارند تا آیین خود را بر مبنای یکتاپرستی و حتی یکتاباوری جلوه دهند. چه اینکه خود نیز دریافتهاند که مبانی توحید در اسلام، بسی کاملتر و دقیقتر از خداشناسی زرتشتی است. سابقاً بیان شد که آیین زرتشتی در بحث توحید افعالی شدیداً دچار ضعف و نقص فلسفی است. به این صورت که قائل به…
بیشتر بخوانید » -
ثنویت و آفرینش اهریمن در اوستا
موبدان زرتشتی در عصر کنونی تلاش دارند تا آیین خود را بر مبنای یکتاپرستی و حتی یکتاباوری جلوه دهند. چه اینکه خود نیز دریافتهاند که مبانی توحید در اسلام بسیار کاملتر و دقیقتر از مبانی خداشناسی در دین زرتشتی است. مبنای توحیدی اسلام، از حیث عقلی نیز اثبات شده و موجّه است. چه اینکه حکیمان مسلمان در مکاتب فلسفی مشاء،…
بیشتر بخوانید » -
واقعیت اسلام
شریعت اسلام، نه تننها منحصر و محصور در نژاد خاصی نیست، بلکه منطق آن، یک منطق جهانوطنی است. دکتر علی شریعتی مینویسد: «اسلام در ذات خویش یک زادۀ قومی و نژادی نبود. چه دلیلی روشنتر از این که از خراسان تا اندلس، کانون فکری و علمی و فرهنگی و اعتقادی اسلامی گسترش یافت. اما زادگاه نخستین آن یعنی مکه و…
بیشتر بخوانید » -
پنداری نیک به نام “نژادپرستی”
نژاد هیچ یک از ابناء بشر تحت اختیار وی نیست. از همین روی تفاخر، خودستایی و برتربینیِ نژادی (Racism) هیج مبنای عقلانی و منصفانه ای ندارد. لیکن در متن اَوِستا و متون پهلوی بارها و بارها نژاد خودی، ستوده شده و نژاد مخالفین و دیگران مورد تحقیر قرار گرفته است. این امر موجب بروز فجایعی جدّی در تاریخ ایران زمین…
بیشتر بخوانید » -
حضرت علی و ایرانیان
دوره پنج ساله ی حکومت حضرت علی علیه السلام، یک دوره ی استثنایی برای ایرانیان بود. علاوه بر قرابت و آمیختگی خونی خاندان علی با ایرانیان، نحوه ی برخورد امام با مردم ایران زمین، رسیدگی به اوضاع آنان و حتی امکان حضور مردم ایران در دارالخلافه و انتقاد صریح از برخی حاکمان و … همگی نشانگر این است که مردم…
بیشتر بخوانید » -
اهمیت وندیداد در تاریخ ایران باستان
وندیداد یکی از اصلیترین بخشهای اوستا است که همواره پژوهشگران برای درک عقائد و باورهای دین زرتشتی بدان مراجعه میکردند. یان ریپکا میگوید: «ویدودات (وندیداد) شامل بسیاری جزئیات تاریخی و فرهنگی است که به وسیله آن میتوان زندگی جامعه مزدیسنا و اخلاق و اعتقادات و خرافات غالباً شگفت آن را عمیقاً بررسی کرد.»[۱] گرانتوسکی میگوید: «منبع اصلی بررسی وضع ایران…
بیشتر بخوانید »