[adyanuniv]

 

ميدانيم كه در بعضي شهرهاي عربستان مثل مدينه ،قطيف ،و دمام شيعياني زندگي مي كنند و ظاهراً در فقر و بدبختي هستند ، لطفاً در مورد آمار شيعيان و نحوه زندگي آنها ، و نحوه برخورد حكومت وهابيت با آنها توضيح دهيد؟

اين طور كه گفته مي شود (چون هنوز سرشماري دقيقي انجام نشده ) عربستان سعودي بيش از20ميليون نفر جمعيت دارد كه با احتساب 7 ميليون نفر اتباع كشورهاي ديگر شاغل در عربستان ، (از مليت هاي سريلانكايي ، فيليپيني ، مالزيايي ، اندونزيايي ، يمني ، لبناني ، مصري ، افغاني و…) اين كشور تقريباً 27 ميليون نفر جمعيت دارد.

در حال حاضر شيعيان عربستان بيش از 10 درصد جمعيت اين كشور را تشكيل مي دهند. شيعيان عربستان بيشتر در استان شرقي ظهران در شهرهاي قطيف و احساء سكونت دارند و در مناطق شمالي و جنوب اين كشور نيز اقليت شيعه موجود است .

مناطق شيعه نشين عربستان در بخش هاي شرقي و نفت خيز اين كشور واقع است.منطقه شرقيه عربستان كه اكثريت شيعيان در آنجا زندگي مي كنند از نظر وسعت حدود 759268 كيلو متر مربع مي باشد كه در بين چهارده منطقه اي كه عربستان را تشكيل مي دهند از همه وسيع تر بوده و از لحاظ جمعيت بعد از مكه و رياض قرار دارد. منطقه شرقيه از ثروت هاي طبيعي مانند نفت و محصولات متعدد كشاورزي برخوردار است . ليكن يكي از محروم ترين نواحي اين كشور محسوب مي شود.

در حال حاضر شيعيان مدينه در قسمت هاي مختلف شهر سكونت دارند. آنها پيش تر و قبل از توسعه جديد شهر در بخش هاي جنوبي و شرقي در حاشيه مسجد النبي نيز زندگي مي كردند. اما اكنون بيشتر در محله غريات ، خيابان علي بن ابي طالب ، حوالي مسجد قبا، خيابان هاي قربان ، گاز و طالع ساكن هستند.

تعداد شيعيان مدينه بين 40 تا 75 هزار نفر تخمين زده مي شود.

پر جمعيت ترين مناطق شيعه نشين عربستان ، در قطيف  و احساء است كه جزء دمام  (در جوار خليج فارس ) مي باشند. اين منطقه آخرين نقطه دولت سعودي با خليج فارس است كه با بحرين نيز همجوار است . شيعيان اين منطقه ارتباطات خاصي با شيعيان بحرين دارند. اين مسئله به آنجا برمي گردد كه اجدادشان به نوعي با ايرانيان مخلوط بوده و هستند. در قطيف و احساء اخيراً وضعيت شيعيان بهتر شده  از جمله اينكه به آنها اجازه داده اند براي خودشان مسجدي داشته باشند.

چون در سعودي رسم بر اين است كه امامان جماعت مساجد را اوقاف تعيين مي كند و عملاً ائمهء مساجد دست نشاندهء دولت هستند. شيعيان همواره به دنبال آن بوده اند كه جاهايي داشته باشند به عنوان حسينيه ، مهديه و بيت العباس كه بتوانند دور هم جمع شوند و به مراسم مذهبي خاص خود بپردازند.

در سال هاي حكومت ملك عبدالعزيز و ملك فهد اين امر ميسّر نبود. اما اخيراً اجازه داده اند كه شيعيان در روستاهايي كه پرجمعيت است يك مسجد مخصوص به خود داشته باشند. شيعيان در سال هاي گذشته با سختي هاي بسيار مراسم مذهبي خود را در خانه ها و مكان هاي متعلق به خودشان ، از جمله در باغات ، آن هم به صورت پنهاني كه دولت نفهمد برگزار مي كردند.

شيعيان در باغاتشان كار خيلي جالبي مي كنند، فرقي ندارد در مدينه باشند يا در جاهاي ديگر. در باغشان بر اساس تعداد جمعيتي كه مي آيد جايي را اختصاص مي دهند به عنوان تكيه .

پراكندگي جمعيت شيعيان بيشتر در استان هاي قطيف و احساء مي باشد و به نسبت اين پراكندگي ، نوع شغل ، سطح درآمد و سواد آنها فرق مي كند در شهرهاي ديگر هم شيعه دارند مثلاً در خود مكه ، اما تعدادشان كم است . در جده حتي مكان اختصاصي و امام جماعت براي خودشان دارند. در شهرهاي ديگر هم شيعيان هستند.

ولي نه به وسعت قطيف و احساء. از نظر شغل آن گونه كه در مدينه مشاهده شدبيشتر به كار زراعت مشغول هستند و عمدتاً زراعت صيفي جات كه سود آنچناني ندارد و درآمد بخور و نميري دارد. البته به كار نخل هم مي پردازند و باغات نخلي دارند. از قديم عرب ها به شيعيان اهل نخل  مي گفتند. به ما هم وقتي مي رويم آنجا مي گويند شيعيان نخلي .

همان گونه كه گفتيم ، صيفي جات كه مي كارند سود زيادي ندارد. خرما هم اين طور نيست كه خيلي سودآور باشد چون به خاطر رقابتي كه وجود دارد، خرماهايي كه از كشورهاي ديگر مي آورند خرماهاي مدينه را تحت الشعاع قرار مي دهد .بازار شغلي براي شيعيان بسيار بد است و بيشتر به كار زراعت و نخل مي پردازند و فقط مي توانند بگويند زندگي مي كنيم نه اينكه بتوانند درآمدي داشته باشند كه پس انداز كنند.

وضع تحصيل فرزندان شيعيان :

مسئولان سعودي سطح تحصيلات عمومي را بالا برده اند و به نظر مي رسد كه شيعيان نيز در اين گسترش ناديده گرفته نشده اند ولي واقعيت چيزي غير از اين است . طبق يك قانون نانوشته ، يك فرد شيعه مذهب ، نمي تواند معلم درس ديني ، تاريخ يا عربي و يا مدير يك مدرسه گردد. همچنين به آنها اجازه تأسيس يك مدرسه خصوصي داده نمي شود. درس خوانده در ميان آنها كم است . معمولاً تا سطح ابتدايي مي خوانند و كمتر ديپلم مي گيرند آموزش و پرورش از ايشان شهريه مي گيرد و هزينهء تحصيل گران است . در سطح بالاتر از ديپلم و دانشگاه هم كه خيلي كم فرزندان شيعيان مشغول تحصيل هستند. جوانان عربستان بيشتر ترجيح مي دهند در جاهايي كه دانشگاهش مطرح است ، مثل رياض ، درس بخوانند اغلب دانشجويان اين دانشگاه ها را جوانان پولدار سني تشكيل مي دهند. از آنجايي كه شيعيان كوچك ترين شانس براي دريافت بورسيه براي تحصيل در خارج از كشور را ندارند. شيعيان كمتر به علم آموزي مي پردازند و سطح سوادشان خيلي كمتر از سني هاست ، بخصوص با طرحي كه دولت سعودي دارد و آن بورسيه دادن به نمره اول هاي هر رشته است . دولت هم هزينهء اعزام اين گونه افراد را به خارج مي پردازد و هم مسائل آنها را وزارت آموزش عالي دنبال مي كند

از لحاظ اقتصادي اداري واجتماعي شيعيان در دواير دولتي، اصلاً جايي ندارند.از نظر آموزش ،تحصيلات عاليه نيز در محدويت بسر ميبرند . در مجموع شيعيان عربستان در تبعيض ومحروميت بسر ميبرند .

اما اكنون ظاهرا وبنا بر اظهارات بعضي از سايت هاي خبري، شيعيان پس از به قدرت رسيدن اميرعبدالله در سال گذشته به تدريج در حال بازيابي آزادي هاي مذهبي خود از دولت عربستان مي باشند.با اين حال هنوز شيعيان امكان ورود به نيروي پليس و گرفتن مناصب دولتي را ندارند. علاوه بر آن علماي شيعه نيز اجازه تبليغ مباني تشيع را در ميان شيعيان ندارند.

السديري به عنوان نخستين مسئول سياسي سعودي و يكي از نزديكترين سران به پادشاه سعودي، در اقدامي بي سابقه با حضور در يك برنامه تلويزيوني كه از تلويزيون دبي پخش شده به اقدامات نژاد پرستانه و تبعيض آميز در مورد شيعيان عربستان اعتراف كرد.

امام جماعت مسجد شيعيان مدينه منوره، تعداد شيعيان عربستان را يك ميليون نفر دانست و تصريح كرد: «اين شيعيان در مناطق مختلف قطيف، دمام، احساء و مدينه زندگي مي كنند.»

[نویسنده]

نوشته ها