انجیل در منابع اسلامی

نویسنده : محمد ضیاء توحیدی

انجیل، کتاب حضرت عیسی یا کتابی در مورد آن حضرت؟

دانستیم که از نگاه مسیحیان، انجیل هرگز کتابی منسوب به حضرت عیسی نیست.انجیلها کتابهایی هستند که بعدها توسط شاگردان و پیروان آن حضرت نوشته شد.نویسندگان این انجیلها، در کتابهای خویش به گزارش زندگی حضرت عیسی و بیان تعالیم و جایگاه آن حضرت پرداخته­اند.

اما از نگاه اسلامی، انجیل کتابی آسمانی است که از سوی خداوند بر حضرت عیسی نازل شده است.[۱]

آیا انجیل به صورت کتاب، نازل شده است؟

فقدان هرگونه گزارش در منابع مسیحی در مورد وجود کتابی که منسوب به حضرت عیسی باشد تردیدهایی را در مورد اصل وجود چنین کتابی به وجود داشته است.

برخی عالمان اسلامی این احتمال را مطرح نموده­اند که شاید انجیل نیز وضعیتی همانند قرآن را داشته است.بنابر این می­توان گفت که شاید انجیل، تنها تعالیمی شفاهی بوده است که بر حضرت عیسی نازل شده است و آن حضرت آنها را برای مردم بیان نموده است.بعدها و پس از آن حضرت، پیروان ایشان، تعالیم آن حضرت را گردآوری نموده و به شکل انجیلهای کنونی در آورده­اند.[۲]

اما این نظریه مورد پذیرش اکثر عالمان اسلامی نیست.از نگاه اندیشمندان مسلمان، انجیل به صورت کتابی آسمانی (و نه به شکل شفاهی)، بر حضرت عیسی نازل گردیده است.

علامه طباطبایی بر آن است که آیات قرآنی نشان از آن دارد که انجیل به شکل کتاب بر حضرت عیسی نازل شده است و انجیلهای کنونی هیچگونه ارتباطی با انجیلی که در قرآن ذکر شده است ندارد.[۳]

ایشان با استناد به ظواهر قرآنی و مقایسه آیات با یکدیگر، معتقد است که قرآن به روشنی، انجیل را یک کتاب آسمانی می­شمارد و نه صرفا مجموعه­ای از وحی­هایی که بر آن حضرت نازل شده است.[۴]

افزون بر ظواهر قرآنی، در روایات متعددی نیز از انجیل به عنوان کتابی آسمانی که به شکل الواح و ورقه­ها بر حضرت عیسی نازل شد، یاد گردیده است.[۵]

اعتبار انجیلهای کنونی

اکثر اندیشمندان مسلمانان، انجیلهای کنونی را کتابهای متفاوت با انجیلی می­دانند که در قرآن ذکر گردیده است.

اما اینکه آیا می­توان تعالیم انجیلها کنونی را حداقل به عنوان گزارشهایی موثق از تعالیم حضرت عیسی ارزیابی نمود.

با مراجعه به انجیلهای موجود می­توان دریافت که گزارشهای آنان از زندگی حضرت عیسی و همچنین تعالیم آن جناب، با مبانی اسلامی سازگاری ندارد.

به عنوان نمونه در انجیل یوحنا، نقل شده است که حضرت عیسی، با انجام معجزه، آب را تبدیل به شراب نمود تا حاضران در مجلس عروسی از آن استفاده نمایند.

بدیهی است که شراب از نگاه اسلامی، پلید شمرده شده[۶]است و نسبت دادن چنین کاری به حضرت عیسی با مبانی اسلامی سازگاری ندارد چرا که شراب (نوشیدن و یا تهیه آن)عملی شیطانی دانسته شده است[۷]و می­بایست ساحت پیامبر بزرگ الهی را از انجام این عمل شیطانی مبرا دانست.

همچنین در روایات اسلامی تأکید شده است که حرمت شراب اختصاص به دین اسلام ندارد و در تورات و انجیل نیز، شراب حرام شمرده شده است.[۸]

نمونه دیگری از تضاد گزارشهای انجیلها با گزارش قرآنی در مسأله مصلوب شدن حضرت مسیح می­توان یافت.

انجیلهای چهارگانه، داستان مصلوب شدن حضرت مسیح را نقل نموده­اند.[۹] این در حالی است که قرآن، مصلوب شدن حضرت مسیح را غیر واقعی شمرده و آن را ناشی از پندار غلط و توهم یهودیان می­داند.[۱۰]

ناپاک شمردن سلسله نسب آن حضرت[۱۱]، بی­احترامی به مادر[۱۲]، اهانت به حواری برجسته و شیطان­خواندن وی[۱۳]و …از دیگر مواردی است که با تعالیم اسلامی در تضادی آشکار قرار دارد و از نگاه اسلامی­ این گزارشها غیر معتبر شمرده می­شود.

صرف نظر از ناسازگاری گزارشات و تعالیم انجیلها با گزارشات و تعالیم اسلامی که از نگاه مسلمانان، اعتبار انجیلها را مخدوش می­سازد، می­توان با استناد به وجود تناقضات در انجیلها نیز بی­اعتباری آنها را (از منظر قرآنی)قطعی دانست.این از آن روست که قرآن می­فرماید: « و اگر از جانب غیر خدا بود، قطعا در آن ناسازگاری و ناهماهنگی بسیاری می­یافتند».[۱۴]

بی­شک، وجود ناهماهنگی و تناقض در انجیلها[۱۵]، می­تواند برای مسلمانان به عنوان دلیلی روشن بر الهی نبودن آنها تلقی گردد.

البته این بدان معنی نیست که می­بایست تمامی تعالیم انجیلها را اشتباه دانست اما مسلم آنکه، وجود تعالیم نادرست در انجیلها (انجیلهای کنونی)، مانع استناد به محتوای آنهاست.[۱۶]

مطلب مرتبط :

انجیل Gospel

[۱] – آل عمران، آیه ۳ و مائده، آیه ۴۶ و حدید، آیه ۲۷

[۲]- معرفت، محمد هادی؛ صیانه القرآن عن التحریف؛ قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۳۱ق، ص ۱۴۹

[۳]- طباطبایی، سید محمد حسین؛ المیزان فی تفسیر القرآن؛ دفتر انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم، ۱۴۱۷ق، ج‏۳، ص ۱۹۸

[۴]- طباطبایی، سید محمد حسین؛ المیزان فی تفسیر القرآن؛ دفتر انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم، ۱۴۱۷ق، ج‏۵، ص ۳۴۶

[۵]- فیض کاشانی، ملا محسن؛ تفسیر الصافی؛ انتشارات الصدر، تهران، ۱۴۱۵، ج ۱، ص ۳۱۵ – ۳۱۶ و علامه مجلسی؛ بحار الانوار؛ مؤسسه الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ق، ج ۹، ص ۳۳۷

[۶]- مائده، آیه ۹۰

[۷]- پیشین

[۸]- محدث نوری؛ مستدرک الوسائل؛ موسسه آل البیت، قم، ۱۴۰۸ق، ج ۱۷، ح ۲۰۷۲۷ و شعیری، تاج­الدین؛ جامع الأخبار؛ انتشارات رضی، قم، ۱۳۶۳ش، ص ۱۵۲

[۹]- متی، باب ۲۷ و مرقس، باب۱۵ و لوقا، باب ۲۳ و یوحنا، باب ۱۹

[۱۰]- نساء، آیه ۱۵۷

[۱۱]- مطابق انجیل متی ۱: ۳ – ۱۶ نسل حضرت عیسی به فارص می­رسد در حالی که به تصریح کتاب پیدایش ۳۸: ۶ – ۲۹، فارص فرزندی ناپاک و متولد از زنا بوده است.

[۱۲]- متی ۱۲: ۴۷ – ۵۰ و یوحنا ۲: ۳ – ۴

[۱۳]- متی ۱۶: ۲۳

[۱۴]- و لو کان من عند غیر الله لوجدوا فیه اختلافا کثیرا. سوره نساء، آیه ۸۲

[۱۵]- که پیشتر به مواردی از آن اشاره شد.

[۱۶]- جز در مواردی که در منابع معتبر دینی، شاهدی بر صحت آنها وجود داشته باشد.

منبع: سایت پژوهشکده باقر العلوم (علیه السلام)