مصلوب شدن حضرت عیسی در منابع اسلامی

نویسنده : محمد مهدی کاظمی

به صلیب رفتن عیسی مسیح

آیات قرآن به صراحت، مسئله‏ی به صلیب‏رفتن عیسی را نفی می‏کند و می‏گوید: «…[یهودیان] نه او را کشتند، و نه بر دار آویختند؛ بلکه امر بر آن­ها مشتبه شد».[۱]

معنای این سخن آن است که یهودیان، شخص دیگری را به گمان اینکه عیسی‏مسیح است به صلیب کشیدند و عیسی‏مسیح را خداوند از توطئه یهودیان نجات داد.[۲]

چگونگی وقوع این اشتباه

در چگونگی وقوع این اشتباه، بین مفسّران اختلاف است.

از ابن عباس روایت شده است که هنگامی که خداوند، کسانى را که به عیسى و مادرش دشنام داده بودند، مسخ کرد، یهودا که رئیس یهودیان بود، مطلع شد و ترسید که عیسى در باره او نیز دعا کند، از این رو یهودیان را جمع کرد و آن­ها را بر قتل عیسى هماهنگ ساخت. خداوند، جبرئیل را به یارى وى فرستاد و جبرئیل او را وارد پناهگاهى کرد که در سقف آن روزنه‏اى بود و از آنجا او را به آسمان برد.

یهودا یکى از هم­دستان خود -طیطانوس- را مأمور کرد که داخل پناه­گاه شود و عیسى را خارج گرداند. ولی او عیسى را در آن­جا نیافت و مدتى متحیر ماند. آن­ها گمان مى‏کردند که وى در آن­جا مشغول جنگ با حضرت عیسى است. خداوند او را به شباهت عیسى در آورد و چون خارج شد او را به جاى عیسى به صلیب کشیدند[۳]. البته برخی نیز احتمالات دیگر داده‏اند.[۴]

در اناجیل قرائنی وجود دارد که مسئله به صلیب‏رفتن عیسی را تکذیب می‏کند از جمله آن­که در اناجیل مى‏خوانیم که شخص محکوم بر چوبه دار از خدا شکایت کرد که چرا او را تنها گذارده و به دست دشمن براى قتل سپرده است.[۵]

اگر مسیح براى این به دنیا آمده که به دار آویخته شود و قربانى گناهان بشر گردد، چنین سخن ناروایى از او به هیچ­وجه درست نبوده است. این جمله به خوبى نشان مى‏دهد که شخص مصلوب، آدم ضعیف، ترسو و ناتوانى بوده است که صدور چنین سخنى از او امکان‏پذیر بوده است، و او نمى‏تواند مسیح باشد.[۶]

در مورد کیفیت عروج عیسی به آسمان بین علمای اسلامی اختلاف است[۷]. ولی قدر مسلم این است که عیسی با همین بدن زمینی، بدون این که از دنیا برود، به آسمان رفت.[۸]

برخی از محققان نیز احتمال داده‏اند که منظور خدا از «به سوی خود بالا بردن» در آیه «إِذْ قالَ اللَّهُ یا عیسى‏ إِنِّی مُتَوَفِّیکَ وَ رافِعُکَ إِلَی»[۹]، بالا بردن معنوى است نه بالابردن صورى و جسمانى، چون خداى تعالى در مکانى بلند قرار نگرفته است تا عیسى را به طرف خود بالا ببرد. او مکانى از سنخ مکان­هاى جسمانى که اجسام در آن قرار مى‏گیرند، ندارد[۱۰].

او قبل از عروج به آسمان، “شمعون صفا”[۱۱] را به امر خدا، به عنوان وصیّ و جانشین خود قرار داد[۱۲].

عیسی مسیح در آخرالزمان

بر اساس روایات متعدد، حضرت عیسی در زمان ظهور حضرت مهدی (علیه‏السلام) باز می‏گردد و پشت سر او نماز می‏خواند.[۱۳]

بر اساس برخی روایات، او در آخرالزمان در دمشق فرود می‏آید و دجّال به دست او کشته می‏شود.[۱۴]

[۱] آل عمران آیه ۱۵۷

[۲] طباطبائی، محمد حسین؛ تفسیر المیزان؛ دفتر انتشارات اسلامی، قم، ۱۴۱۷ ق،ج ۵، ص۱۳۲

[۳] طبرسى فضل بن حسن؛ مجمع البیان؛ انتشارات ناصر خسرو، تهران،۱۳۷۲ش، ج۳، ص۲۰۹ و موسوى سبزوارى، سید عبد الاعلی؛ مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن؛ مؤسسه اهل بیت، بیروت لبنان، ۱۴۰۹ق، ج۱۰، ص۱۴۳

[۴] طبرسى، فضل بن حسن؛ پیشین؛ ص، ۲۰۹و۲۱۰

[۵] متی ۴۶:۲۷

[۶] مکارم شیرازی، ناصر؛ تفسیر نمونه؛ دار الکتب الاسلامیه، تهران، ۱۳۷۴ش، ج۴، ص۲۰۲

[۷] مجلسی، محمد باقر؛ بحارالانوار؛ مؤسسه الوفاء، بیروت لبنان،۱۴۰۴ ق،ج۱۴، ص۳۴۰-۳۴۳

[۸] طباطبائی، محمد حسین؛ پیشین؛ ص۱۳۳

[۹] آل عمران آیه ۵۵٫ « به یاد آورید هنگامى را که خدا به عیسى فرمود: من تو را برمى‏گیرم و به سوى خود، بالا مى‏برم»

[۱۰] پیشین، ج۳، ص۲۰۷ و الشیخ، علی؛ لاهوت المسیح فی المسیحیه و الاسلام؛ مرکز الابحاث العقائدیه، قم ایران،ص۲۳۲

[۱۱] که در منابع مسیحی، عنوان پطرس برای وی به کار می‏رود.

[۱۲] مجلسی، محمد باقر؛ پیشین؛ ص۲۴۹

[۱۳] محمد بن علی بن بابویه قمی؛ عیون اخبار الرضا؛ انتشارات جهان، ۱۳۷۸ق، ج۲ص۲۰۲

[۱۴] القمی، علی بن ابراهیم ؛ تفسیر القمی؛ مؤسسه دار الکتاب، قم ایران، ۱۴۰۴ق،ج۲، ص۲۷۰

منبع: سایت پژوهشکده باقر العلوم (علیه السلام)