[adyanuniv]

آیا عرفان سای بابا نیز که از هندوئیسم منشعب گشته است، همانند هندوئیسم معتقد به تجلی مختلف و متعدد از خداوند می‌باشد یا معتقد به خدای واحد می‌باشد؟

خداشناسی درون مایه تمام باید و نبایدهای مکاتب و مسالکی است که رویکرد به منبع قدسی را، جزء لا ینفک عقاید خو پنداشته اند. در تمام اعصار گوناگون خداشناسی در تفکرات مذهبی، کانونی است که ذهن پژوهشگر را ناخواسته به سوی خود جذب می‌کند. در مسیر کنکاش مباحث دینی اولین قدم متفکر برخورد با بزرگترین سوال ممکن در حیطه کاری اوست که آیا خدا هست یا نیست؟
تاریخ ادیان گذشته اغلب گواه بر مثبت انگاری به سوال فوق است هر چند موجی از مکاتب عرفانی در غرب، از دهه‌های گذشته سعی بر حذف این سوال و یا پاسخ منفی بدان را بر گزیده‌اند. در هر حال پاسخ بسیاری از مکاتب دینی دال بر صدق این مطلب است.
در گام بعدی، مسئله بر سر تعدد خدا یا یگانگی اوست، در هندوئیسم و مذاهب منشعب آن، بحث چند خدائی همواره پر رونق بوده هر چند سای بابا به واسطه اقتباس از تعالیم هندو، به انواع تجلیات خداوند معتقد است؛ اما بر خلاف کتب مقدس هندویئسم بیشتر بر خدای اعلی تکیه دارد. چنانچه همواره در تعالیم او بحث از خدا با تکیه بر وحدانیت شکل می‌گیرد و بر خدای یگانه تاکید می‌کند، اما این امر دلائلی دارد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
ساتیا سای بابا می‌گوید: همه ادیان یک چیز را تعلیم می‌دهند (تطهیر ذهن از آسیب خودخواهی و پرهیز از لذت‌های بی‌ارزش) هر آیینی به انسان می‌آموزد که وجود خویش را سرشار از شکوه و جلال ایزدی کند و از حقارت و پوچی و خود خواهی بپالاید. راه و روش تفکیک و تشخیص را به او تعلیم می‌دهد تا شاید به تعالی برسد و به آزادی دست یابد. بدانید که همه قلب‌ها تنها به یاد (یکی) که همان خداوند یکتاست به طپش در می‌آید و همه نامها و همه اشکال الهی نیز به خداوند یگانه اشاره دارند. برترین نحوه ستایش او ستایش با عشق است. یکتا‌پرستی را در میان مردم از هر کیش، کشور و قاره ترویج دهید. این است پیامی که دارم و آرزو می‌کنم با قلبهایتان آن را در یافت کنید. 1
سای بابا می‌گوید: «مهمترین و بالا ترین نیاز بشر امروزی این است که این واقعیت را بپذیرد که خداوند یکی است این چیزی است که مسیح و محمد اعلام کرده اند. کلمه الله واقعا به معنی یگانه‌ی متعالی است که همه چیز را در عالم هستی در بر می‌گیرد. باور اصلی تمام ادیان این است که خداوند یکی است. مسیح، پدر بودن خداوند و برادر بودن بشر را اعلام نمود انسان می‌تواند تنها یک پدر داشته باشد نه دو تا. زمانی که مسیح به دنیا آمد، سه مرد خردمند ستاره‌ها را دنبال کردند تا به محل تولد او برسند. با دیدن نوزاد تازه به دنیا آمده، آنها در دل خود به این کودک الهی تعظیم کردند. قبل از ترک محل هر یک از آنها چیزی درباره کودک گفت، خردمند اول به حضرت مریم گفت: او عاشق خداوند است. خردمند دوم گفت: خداوند او را دوست دارد، خرمند سوم گفت: او روح خداست. اهمیت درونی این سه گفتار و اعلام در مورد مسیح چه میتواند باشد؟ جمله اول دلالت بر این دارد که مسیح پیام آور حق است. پیام آور میتواند ارباب خود را دوست بدارد ولی ارباب به این آسانی‌ها پیام آور خود را دوست ندارد. جمله دوم اعلام می‌کرد که خداوند مسیح را دوست دارد، چرا؟ برای اینکه او تجلی الهی است. جمله سوم حاوی چیزی است که مسیح اعلام نمود: من و روح خدا یکی هستیم. 2
ساتیا سای بابا همواره اذعان می دارد که تمام انسان‌ها نمادی از خداوند هستند و اینکه هر پیکر اوست که با نان تقویت می‌شود و هر قطره از خون جاری در رگهای هر موجود زنده‌ای، خون اوست که با شور و تحریکی که شراب به آن می‌رساند روح می‌گیرد از همین رو می‌توان گفت که هر انسانی تجسم روح خداوند است و باید همانند او مورد احترام قرار گیرد. شما مانند یک خدمتگزار عمل می‌کنید، پرستش می‌کنید، همانند پسری که پدر خود را می‌ستاید و نهایتا به خردی دست می‌یابید که بیانگر این است که شما و او یکی هستید این سفری معنوی است و مسیح راه را با عبادت واضح نشان داده است.
سای بابا این‌گونه ادامه می‌دهد که همه انسان‌ها را تجسمی از الوهیت بدانید و با عشق، تفاهم و خدمت به آنها احترام بگذارید. تنها یک نابینا نسبت به شرایط ملال آور دیگران بی تفاوت میماند. تنها یک نا شنوا از ناله‌های دیگران تاثیر نمی‌پذیرد. در حقیقت «دیگران» وجود ندارند. شما همه سلول‌های زنده ای در بدن خداوندید و هر سلول وظیفه اش را برای پیشبرد اراده وی به انجام می‌رساند.3
ساتیا سای بابا معتقد است که «خداوند شکلی را به خود می‌گیرد که سر سپرده‌ها آروز داشته‌اند. دانستن اینکه تمام اشیاء خلق شده شکلی از خداونداند، بسیار اساسی است».4
همانطور که مشاهده می‌شود، سای بابا در مسئله خدا شناسی و پرداختن به خصوصیات خداوندی همواره از تعالیم هندو که مبتنی بر تعدد خدایان است فاصله می‌گیرد. اما نکته‌ای که باید در اینجا به آن توجه شود، لحاظ کردن دو مطلب می‌باشد:
یکی آنکه سای بابا، صدر و ذیل گفتارهایش درباره خداوند به پیامبران و ادیان توحیدی اشاره می‌کند که این نکته در برخورد با موضع پلورالیسم دینی او پر اهمیت است. وی از یک سو قصد پلورالیسم دینی دارد.
دوم آنکه، دلیل اصلی تاکید وی بر خدای یگانه در بحث آواتار نمایان می‌گردد. چرا که او قصد دارد تا با اثبات یک خدای بزرگ و یکتا، این مطلب را تثبیت نماید که وی تجلی بزرگ خداوند و آواتار می‌باشد.
نوشته شده توسط: محمد حسین کیانی
………………………..
منابع:
1. ساتیا سای بابا، تعلمیات ساتیا سای بابا، ترجمه رویا مصاحبی محمدی، انتشارات تعالیم حق چاپ اول 1383 ص. 31
2. ساتیا سای بابا، سخنان ساتیا سای بابا ترجمه توراندخت تمدن (مالکی) انتشارات تعالم حق چاپ اول 1381 ص. 206
3. همان ص. 96
4. سیما کوندار تراشهای الماس خداوند ص.

 

[نویسنده]

نوشته ها