آیا دراویش گنابادی اعتقاد به خمس و زکات دارند یا نه، تفصیلاً توضیح دهید؟

دراویش گنابادی خمس و زکات را به آن معنا که نزد علمای دین و مراجع عظام تقلید مرسوم است نمی پذیرند. اما خودشان به جای خمس و زکات، قانون عشریه را وضع و جعل کرده اند. چنان چه عباس علی کیوان قزوینی در این باره می گوید: «بعد از تشرف از هر داعی که دخل تازه کند و چیزی به او عاید شود، باید دَه یک آن را بدهد به قطب تا باقی بر او حلال شود»[۱]. سلطان حسین تابنده (قطب سابق گنابادی ها) نیز می نویسند: «یک عُشر (یک دهم) از ارباح مکاسب و زراعات داده شود، مغنی (کفایت کننده) از زکات زکوی و از خمس خواهد بود».[۲] شیخ محمد حسن نیز پرداخت خمس را بعد از پرداخت عشریه اجازه نداده و آن را بدعت قلمداد می کند».[۳] البته آنها برای ایجاد تشابه میان عُشریه با خمس و زکات، بعد از بدعت گذاری، توضیحاتی در مورد آن داده اند. از جمله سلطان حسین تابنده می گوید: عُشریه همان خمس و زکات است و ما فقط برای آسانی حساب قائل به آن شده ایم، پس نصف خمس را که از آنِ خدا و رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ است می بخشد!!
و درباره نصف دیگر می نویسد: «از این رو یک عشر باقی می ماند که مربوط به یتیمان و مساکین از بنی هاشم است و البته کسی که بخواهد عشریه را بپردازد، باید رعایت این قسمت را بنماید که اگر از اموال زکوی است به مستحقین زکات و اگر متعلق خمس است به صاحبان خمس برساند[۴] و در صورتی که بخواهد توسط پیشوا و مقتدای خود (قطب) به صاحبان آن برساند تعیین کند که چقدر آن از اموال زکویه و چقدر خمسیه است تا طبق آن به مصرف برسد… کسانی هم که ایراد گرفته اند مطمئن باشند که این نظر تشریع و بدعت نیست فقط برای آسانی حساب است».[۵] البته ظاهر کلمات فوق بسیار جذاب و دلنشین است اما با نگاهی دقیق تر اشکالات زیر بدون جواب می ماند:
۱٫ چنین رویّه ای که مرید مشخص کند چقدر از حقوق پرداختی زکات و چقدر از آن خمس است، فعلاً در صحنه عمل مراعات نمی شود و نمایندگان قطب بدون این که سئوال و جوابی بکنند یک عمر (عشر) از درآمدهای مرید را می گیرند و همه آن را در اختیار قطب فرقه که نه مجتهد است و نه فقیر و نه سید، قرار می دهند.
۲٫ رضا علیشاه (سلطان حسین تابنده) با استناد به فتوای مرحوم فیض نصف خمس را به مریدان می بخشید. در حالی که آن فتوا مخصوص زمانی بود که به خاطر سلطه حکومت های جائر، فقهای بزرگوار در محدودیت شدید قرار داشتند و به خاطر همین بود که مبادا خمس آل محمد ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ در راه مبارزه با اسلام صرف شود چنین فتوایی از سوی ایشان صادر شده بود.
۳٫ اگر ادعای گنابادی ها را بپذیریم که عشریه همان خمس است و هیچ فرقی با هم ندارند؛ پس چرا منصور علی شاه می نویسد: «ده یک آن را بدهد به قطب تا باقی بر او حلال شود».[۶] مگر غیر این است که به فتوای تمامی فقهای بزرگوار شیعه خمس باید به دست مجتهد جامع الشرایط برسد نه قطب.
۴٫ رهبران فرقه گنابادی تصریح کرده اند که جعل عشریه فقط برای آسانی حساب است.[۷] اگر با انصاف تأمل شود می بینیم به خاطر آسانی حساب حکم الهی در این روش تغییر داده شده است که غیر از بدعت چیزی بر آن صدق نمی کند در حالی که ریاضت های شدید بنا به تصریح آن چه که در رساله رفع شبهات و رساله باب ولایت و راه هدایت[۸] و نیز خورشید تابنده[۹] آمده است به مراتب سخت تر از محاسبه خمس و زکات است.
۵٫ عشریه حتی به مقدار خمس نیست تا چه رسد به این که مرید مشخص کند که از اموال خمسیه است یا زکویه.
مراجع تقلید درباره عشریه صوفیان نظریاتی ارائه داده اند که به برخی از آنها اشاره می شود:
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی: «عشریه دراویش ریشه اسلامی ندارد و عشریه تنها مربوط به غلات چهارگانه است به شرط این که با آب باران و قنات و مانند آن آبیاری شود».
حضرت آیت الله العظمی مرحوم میرزا جواد تبریزی: «عشریه مشروع نیست و کفایت از خمس نمی کند».
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی: «گرفتن و پرداختن عشریه به جای خمس اصل شرعی ندارد و کفایت از خمس نمی کند و علاوه عمل به چنین برنامه ای بدعت و حرام است».[۱۰] پی نوشت ها:
[۱] . کیوان قزوینی (منصور علی شاه)، عباسعلی، راز گشا، ص۴۳۵ (در قسمت کتاب استوارنامه).
[۲] . تابنده، سلطان حسین، رساله رفع شبهات، تهران، نشر حقیقت، چاپ چهارم، ص۱۰۵٫
[۳] . مقامات العرفا، ص۱۳۵٫
[۴] . قابل توجه است که عشریه حتی به مقدار خمس هم نیست تا چه رسد به این که مشخص کند خمس است یا زکات!!!
[۵] . رساله رفع شبهات، ص۱۰۷ ـ ۱۱۰٫
[۶] . راز گشا، ص۴۳۶، سه کتاب مرحوم کیوان (رازگشا و بهین سخن و استوار) در یک جلد با عنوان راز گشا چاپ شده است. می توانید آن را از کتابفروشی مسجد مقدس جمکران تهیه کنید).
[۷] . رساله رفع شبهات، ص۱۱۰٫
[۸] . جذبی، سید هبه الله، رساله باب ولایت و راه هدایت حقیقت، تهران، در بخش سوم کتاب و نیز ضمائم.
[۹] . تابنده، علی، خوشید تابنده، تهران، نشر حقیقت، در موارد متعدد از بخش اسفار.
[۱۰] . جهت اطلاع از فتاوای علمای شیعه ر.ک: مهدی، عمادی، دیدی که راز پنهان آخر شد آشکارا، صفحه ۱۹۲ به بعد.
منبع:https://www.andisheqom.com