ادیان نت ولدنی ابوبکر
موضوع:امام صادق:ابوبکر من را دو بار به دنیا آورد؟
شناخت احاديث از جهت معتبر بودن و يا معتبر نبودن بسيار مهم است زيرا در طول تاريخ جماعت زيادي پيدا شده‌اند كه با انگيزه‌هاي گوناگون به جعل و انتشار احاديث، به نام پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ يا صحابه و يا اهل بيت ـ عليهم السّلام ـ پرداختند. پس بر یک محقق لازم است که احادیث صحیح و جعلی را بشناسد
یکی از دلائلی که وهابیون برای افتخار به مقام ابوبکر به آن استدلال می کنند حدیث زیر است:
امام صادق(علیه السلام)، فرمود: «: ما أرجو من شفاعة علي عليه السلام شيئا ، إلا وأنا أرجو من شفاعة أبي بكر عليه السلام مثله ، ولقد ولدني مرتين »؛ من از شفاعت علی به چیزی امید ندارم، مگر آن که مثل همان را از شفاعت ابوبکر امیدوارم، زیرا ابوبکر دو بار مرا زاده است [1 ]
نحوه استدلال به این حدیث:
می گویند منظور از این جمله که: ابوبکر دو بار مرا زاده است،این است که مادر امام صادق هم از طرف پدرش و هم از طرف مادر خود، نسبش به ابوبکر می رسد؛ زیرا که مادر امام صادق(علیه السلام) ام فروه بوده و ام فروه دختر قاسم و قاسم پسر محمد و محمد پسر ابوبکر است. و همچنین مادر ام فروه اسماء دختر عبدالرحمن و عبدالرحمن هم پسر ابوبکر بوده است.
با این وجود چه افتخاری بالاتر از این است که انسان نسبش به امام صادق متصل گردد؟
پس شیعه هیچ گونه حق اعتراض به خلفا ندارد و باید به خلفا احترام بگذارد
چند نکته در پاسخ به این استدلال:
نکته اول:
اين روايت حتي در كتاب‌هاي خود اهل سنت نيز سند درستي ندارد و تمام سند‌هاي آن بدون استثناء طبق قواعد رجالي اهل سنت بي اعتبار هستند ؛
مهمترين سندي كه براي اين روايت مي‌توان يافت ، سندي است كه مزّي در تهذيب الكمال نقل كرده است :
أخبرنا بذلك أبو الفرج عبد الرحمان بن أبي عمر محمد بن أحمد بن محمد بن قدامة المقدسي بدمشق ، وأبو الذكاء عبد المنعم بن يحيى بن إبراهيم الزهري بالمسجد الأقصى ، وأبو بكر محمد بن إسماعيل بن عبد الله بن الأنماطي الأنصاري بالقاهرة ، وأبو بكر عبد الله بن أحمد بن إسماعيل بن فارس التميمي بالإسكندرية ، قالوا : أخبرنا أبو البركات داود بن أحمد بن محمد بن ملاعب البغدادي بدمشق ، قال : أخبرنا القاضي أبو الفضل محمد بن عمر بن يوسف الأرموي ببغداد ، قال : أخبرنا الشريف أبو الغنائم عبد الصمد بن علي بن محمد بن الحسن ابن المأمون ، قال : أخبرنا الحافظ أبو الحسن علي بن عمر بن أحمد ابن مهدي الدارقطني ، قال : حدثنا يعقوب بن إبراهيم البزاز ، قال : حدثنا الحسن بن عرفة ، قال : حدثنا محمد بن فضيل … .
وبه [الإسناد السابق] قال : أخبرنا الدارقطني ، قال : حدثنا أبو بكر أحمد بن محمد بن إسماعيل الادمي ، قال : حدثنا محمد بن الحسين الحنيني ، قال : حدثنا عبد العزيز بن محمد الأزدي ، قال : حدثنا حفص بن غياث ، قال : سمعت جعفر بن محمد يقول : ما أرجو من شفاعة علي شيئا إلا وأنا أرجو من شفاعة أبي بكر مثله ، ولقد ولدني مرتين .
چيزي از شفاعت علي (عليه السلام) اميد ندارم ، مگر اين كه مثل همان را از ابوبكر اميد دارم ، به درستي كه ابوبكر مرا دو بار به دنيا آورده است ! [2]
اولاً در سلسه سند اين روايت چندين راوي مجهول و ضعيف وجود دارد ؛ از جمله :
2 . عبد الصمد بن علي بن محمد . وي نيز مجهول است ؛ چنانچه خطيب بغدادي در تاريخ بغداد ،نامش را آورده ؛ ولي هيچ مدح و ذمي در باره‌اش نقل نكرده است . [3]
3-حفص بن غياث،ذهبی درباره اش می گوید: در اواخر عمرش ، حافظه‌اش ضعيف شده بود.[4]
وقتي در سلسله سند يك روايت چند نفر مجهول و شخصي همچون حفص بن غياث وجود داشته باشد ، چگونه مي توان به آن اعتماد كرد .
نکته دوم:
اشکال دلالی حدیث (اگر در سند روايت يك راوي مجهول و يا تضعيف داشته باشد از اعتبار ساقط است. به اين قسم تضعيف سندي مي گويند.اما گاهي تضعيف از جهت دلالت است؛ يعني يا متن روايت بر مدعاي شخص دلالت ندارد و يا اين كه با روايات ديگر در تعارض است.) را در چند قسمت بیان می کنیم:
1- آیا عقل حکم می کند که امام صادق به ابوبکر افتخار کرده باشد؟در حالی که درباره اخلاق ابوبکر در تاریخ می خوانیم:
ابن عساکر شافعی در” تاریخ مدینه دمشق”به سند خود از قول مقدام چنین می گوید :
“استب عقيل بن أبي طالب و أبوبكر قال و كان أبوبكر سبابا أو نشابا”
عقیل بن ابی طالب و ابی بکر به دشنام گویی به یکدیگر پرداختند و ابی بکر فردی بسیار دشنام گو بود. [5]
آیا با وجود این حدیث سزاوار است امام به یک فرد فحاش افتخار کند؟
یا درباره فرار ابوبکر در تاریخ می خوانیم که، بسيارى از بزرگان اهل سنت به نقل از عائشه نوشته‌اند:
كان أبو بكر رضي الله عنه إذا ذكر يوم أحد بكى ثم قال ذاك كله يوم طلحة ثم أنشأ يحدث قال كنت أول من فاء يوم أحد فرأيت رجلا يقاتل مع رسول الله صلى الله عليه وسلم دونه وأراه قال يحميه قال فقلت كن طلحة حيث فاتني ما فاتني فقلت يكون رجلا من قومي أحب إلي وبيني وبين المشرق رجل لا أعرفه وأنا أقرب إلى رسول الله صلى الله عليه وسلم منه وهو يخطف المشي خطفا لا أخطفه فإذا هو أبو عبيدة بن الجراح فانتهينا إلى رسول الله صلى الله عليه وسلم وقد كسرت رباعيته وشج في وجهه وقد دخل في وجنته حلقتان من حلق المغفر.
عائشه مى‌گويد: ابوبكر هر گاه ياد روز اُحُد مى‌افتاد، گريه مى‌كرد و مى‌گفت: آن روز، روز طلحه بود. سپس گفت: نخستين كسى كه در آن روز (پس از فرار) بازگشت، من بودم، رسول خدا را ديدم كه با يكى از كفار مى‌جنگيد، به طلحه گفتم: همان جايى كه هستى باش كه من چيزهايى را از دست داده‌ام، مردى از خويشان من است كه عزيزتر است از تمام آن چه بين مشرق و مغرب است. و من به رسول خدا نزديكتر بودم، كسى را كه نمى‌شناختم به طرف رسول خدا آمد، هنگامى كه نزديك شد ديدم ابوعبيده جراح است، خودمان را به پيامبر رسانديم، ديدم دندان‌هاى جلوى آن حضرت شكسته شده و صورتش شكافته و دو حلقه از حلقه‌هاى زره در صورتش فرو رفته بود. [6]
حاكم نيشابورى پس از نقل اين روايت مى‌گويد:
هذا حديث صحيح على شرط الشيخين ولم يخرجاه. [7]
با وجود این احادیث آیا افتخار امام صادق به ابوبکر صحیح است یا به امیر المومنین علی علیه السلام که حتی مخالفین هم به شجاعت او افتخار کرده اند
درباره شجاعت امام علی علیه السلام علاوه بر روایات زیادی که در این باره وجود دارد،آین آیه قران می باشد که:
وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْري نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللَّهِ وَ اللَّهُ رَؤُفٌ بِالْعِبادِ .بعضى از مردم (با ايمان و فداكار، همچون على (ع) در «ليلة المبيت» به هنگام خفتن در جايگاه پيغمبر ص)، جان خود را به خاطر خشنودى خدا مىفروشند؛ و خداوند نسبت به بندگان مهربان است [8]
فخر رازی در ذیل این آیه می گوید:
نَزَلَتْ فی علی بن ابیطالب. باتَ عَلی فِراشِ رَسولِ اللّهِ لَیلَةَ خُروجِهِ اِلَی الْغار، و یروی أَنَّهُ لَمّا نامَ عَلی فِراشِهِ قامَ جبرئیلُ عِنْدَ رَأْسِهِ و میكائیلُ عِندَ رِجْلَیهِ وَ جبریلُ ینادی: بَخٍّ بَخٍّ مِنْ مِثْلِكَ یابْنَ اَبی طالب یباهِی اللّهُ بِكَ الْمَلائِكَةَ.
این ایه در شأن علی بن ابیطالب نازل شده است. همان شبی كه پیامبر به غار ثور رفت و وی در بستر خوابید. حضرت جبرئیل بالای سر او و حضرت مكائیل پایین پاهای او ایستاده بودند. در آن حال جبرئیل ندا در می داد: آفرین بر تو ای پسر ابو طالب، اینك خداوند به فرشتگان آسمان – به خاطر عظمت این فداكاری تو- مباهات می كند. [9]
دوباره سوال می کنم آیا با وجود این روایات، افتخار امام صادق علیه السلام به جدش امام علی علیه السلام معقول است یا به ابوبکر؟
2-چگونه ممكن است امام صادق سيره و روش جدش امير المؤمنين و مادرش فاطمه زهرا عليهما السلام را فراموش كرده باشد ؛و به ولادتش از ابوبکر افتخار کند در صورتي كه امام علی و حضرت زهرا در تمام عمرشان لحظه‌اي با ابوبكر بيعت نكردند و خلافت او را به رسميت نشناختند و حضرت زهرا از ابوبکر غضبناک بود
غضب فاطمه سلام الله عليها بر ابوبكر در معتبرترین کتاب اهل سنت
بخاري مي‌نويسد :
فَغَضِبَتْ فَاطِمَةُ بِنْتُ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَهَجَرَتْ أَبَا بَكْرٍ فَلَمْ تَزَلْ مُهَاجِرَتَهُ حَتَّى تُوُفِّيَتْ .فاطمه دختر رسول خدا صلي الله عليه وسلم در حال خشم و غضب ابو بكر را ترك نموده و بر او همچنان غضبناك ماند تا وفات نمود . [10]
مسلم در صحيحش مي‌نويسد :
فَلَمَّا تُوُفِّيَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ أَبُو بَكْرٍ أَنَا وَلِيُّ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَجِئْتُمَا تَطْلُبُ مِيرَاثَكَ مِنْ ابْنِ أَخِيكَ وَيَطْلُبُ هَذَا مِيرَاثَ امْرَأَتِهِ مِنْ أَبِيهَا فَقَالَ أَبُو بَكْرٍ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَا نُورَثُ مَا تَرَكْنَاهُ صَدَقَةٌ فَرَأَيْتُمَاهُ كَاذِبًا آثِمًا غَادِرًا خَائِنًا … .
زماني كه رسول خدا (صلي الله عليه وسلم) از دنيا رفت ، ابوبكر گفت من جانشين رسول خدا هستم ، شما دو نفر آمديد و (تو اي عباس) ميراث پسر بردارت (پيامبر) را طلب كردي و اين (علي عليه السلام) ميراث همسرش از پدرش را طلب مي‌كرد . ابوبكر گفت كه رسول خدا فرموده است : “ما ارث به جاي نمي گذاريم ، هر آنچه از ما با قي مي ماند صدقه است ” شما دو نفر ابوبكر را دروغ گو ، گناه‌كار ، پيمان شكن و خائن مي دانستيد [11]
با توجه به این وقایع ذکر شده در تاریخ، چگونه ممكن است امام علي عليه السلام فردي را خائن و دروغگو بداند ولي فرزندش امام صادق عليه السلام بر خلاف جدش امير المؤمنين عليهما السلام ، به نسبتش با ابوبكر افتخار كند !
چکونه ممکن است که حضرت زهرا از ابوبکر غضبناک باشد ولی بر عکس امام صادق به ولادتش از ابوبکر افتخار کند؟
نتیجه:با توجه به سیره زندگی ابوبکر چگونه امکان دارد که امام صادق به ابوبکر افتخار کند و شجاعت و سیره جدش امیر المومنین را فراموش کند
منابع:
[1 ] فضائل الصحابه للدار القطنی ج 1 32 [2 ]تهذيب الكمال – المزي – ج 5 – ص 81 – 82 . [3 ] تاريخ بغداد ، خطیب بغدادی، ج 11 ص 46 [4 ] تهذيب الكمال، مزی، ج 7 ص 62 [5 ] تاريخ مدينة دمشق،: أبي القاسم علي بن الحسن إبن هبة الله بن عبد الله الشافعي، ج ۳۰ ص ۱۱۰ ، [6] الشيباني، أحمد بن حنبل أبو عبد الله ، فضائل الصحابة، ج 1، ص 222، [7] النيسابوري، المستدرك على الصحيحين، ج 3، ص 298، [8 ] بقره آیه 207 [9 ] التفسير الكبير، فخر رازی، ج 5 ص 174 [10] صحيح البخارى ، ج4 ، ص42 [ 11] صحیح مسلم ج 5 ص 152، کتاب الجهاد باب 15
