بدعت دانستن جشن میلاد پیامبراکرم …
وهابیون هرگونه برگزاری جشن را برای بزرگان بدعت می‌دانند. ابن تیمیه در این باره می‌گوید: « جشن گرفتن به مناسبت ميلاد پيامبر صلى الله عليه و آله را بدعت است، به اين دليل كه پيشينيان آن را انجام ندادهاند، با آنكه مقتضى بوده و مانعى هم در كار نبوده است و اگر اين كار، خير محض يا پسنديده بود، گذشتگان از ما شايستهتر بودند كه انجام دهند، چون آنان رسول خدا صلى الله عليه و آله را بيشتر دوست داشتند و از ما بيشتر او را تعظيم مىكردند و بر انجام كار نيك، حريصتر بودند»
ابن تیمیه، اقتضاء الصراط المستقيم مخالفة أصحاب الجحيم، ج 1 ص 276. دار النشر ، مطبعة السنة المحمدية، القاهرة، 1369 ، الطبعة، الثانية ، تحقيق، محمد حامد الفقي
پاسخ:
نکته اول: مفهوم بدعت در لغت و اصطلاح، در قاموس قرآن آمده است که: «معنای ايجاد ابتكارى است. بايد دانست هر ايجادى ابداع نيست بلكه إبداع آنست كه بدون سابقه و بدون پيروى از ديگران باشد»
علی اکبر قرشی، قاموس قرآن ج 1 ص 171. ناشر، دار الكتب الاسلاميه، مكان چاپ، تهران، سال چاپ،1371.
اما در اصطلاح:
بدعت چيزى است كه پديد آورده شود و در شريعت، اصلى كه بر آن دلالت كند نباشد، اما آن چه كه اصلى در شرع بر آن دلالت كند، شرعاً بدعت نيست، هر چند در لغت بدعت باشد.
ابن رجب حنبلی، جامع العلوم والحكم ص 160. چاپ هند.
ابن حجر عسقلانى، در توضيح «امور حادث» گفته است: «منظور، امورتازه و بى سابقهاى است كه اصل و ريشهاى در شرع ندارد و در فرهنگ دينى، بدعت خوانده مىشوند. اما آنچه ريشه در دين دارد، بدعت شمرده نميشود. بنابراين بدعت گذارى در فضاى شرع، كارى ناپسند و حرام است»
ابن حجر عسقلانی، فتح الباري شرح صحيح البخاري ج 13 ص 253. دار النشر، دار المعرفة، بيروت ، تحقيق، محب الدين الخطيب
طبق این تعریف، انسان، كارى را كه مىداند يا ترديد دارد غير دينى است، به عنوان كارى دينى انجام دهد و در بين مردم ترويج نمايد. بنابراين اگر كسى مبادرت به كارى بديع و بى سابقه كند، ولى آن را به دينمنسوب نكند، آن كار بدعت شمرده نميشود. مانند صنايع و ورزشهاى جديد كه انسان با هدف رفاه و آسايش خود و فوايد ديگرى، آنها را به وجود آورده واختراع كرده است.اين صنايع و ورزشها گرچه در دوران پيامبر صلَّى اللَّه عليه و آله و سلَّم و حتى صحابه و تابعين نبوده است، اما چون به دين نسبت داده نشده و دينى شمردهنمىشوند، بدعت نيستند.
اما دلائل مشروعیت برگزاری جشن و عزادرای برای پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله).
1- برپايى مراسم برای بزرگان، ابراز محبّت به آنهاست.
قرآن كريم، مسلمانان را به دوستى پيامبر گرامى و اهل بيت آن حضرت دعوت مىكند، قرآن می‌فرماید: «قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى شوری 23 – (اى پيامبر)، بگو از شما پاداشى جز دوستى خويشاوندانم نمىخواهم.
شكّى نيست كه برگزارى مراسم گرامىداشت اولياى الهى، جلوهاى از عشق و علاقه مردم به آنان است كه از ديدگاه قرآن كريم مورد پذيرش است.
برپايى مراسم، تعظيم پيامبر است
قرآن، علاوه بر يارى رسول خدا، تجليل از مقام وى را نيز به عنوان معيار رستگارى و سعادت، معرّفى مىكند.
«فَالَّذِينَ آمَنُوا بِهِ وَ عَزَّرُوهُ وَ نَصَرُوهُ وَ اتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ». « اعراف: 157»
آنان كه به پيامبر گرويدند و او را گرامى داشتند و ياريش نمودند و از روشنايى كه بر وى فرو فرستاده شد پيروى كردند، رستگارانند.
از آيه ياد شده، بخوبى معلوم مىشود كه گرامى داشت رسول خدا از ديدگاه اسلام، مطلوب وپسنديده است و برگزارى مراسمى كه خاطره شكوهمند پيامبر را هميشه زنده نگاه دارد و از مقام شامخ وى تمجيد نمايد، مورد خوشنودى خداوند است. زيرا در اين آيه، چهار صفت براى رستگاران بيان گرديده است
– برپايى مراسم، تأسّى و پيروى از پروردگار است
خداوند در قرآن مجيد، به تجليل از پيامبر گرامى پرداخته، مىفرمايد:
«وَ رَفَعْنا لَكَ ذِكْرَكَ»؛ «انشراح: 4» «آوازه تو را در جهان، بلند كرديم».
در پرتو اين آيه شريفه، معلوم مىگردد كه خدا مىخواهد شكوه و جلال پيامبر در جهان گسترش يابد و خود نيز در لابلاى آيات قرآن، به تمجيد از وى برمىخيزد.
ما نيز به پيروى از كتاب آسمانى خويش، با برگزارى يادوارههاى شكوهمند، از مقام والاى آن اسوه كمال و فضيلت، تجليل نموده و از اين طريق، مراتب تأسّى و پيروى خود را ازپروردگار جهانيان، ابراز مىداريم.
روشن است كه هدف مسلمانان از اين مراسم، جز بلندآوازه ساختن پيامبر گرامى چيز ديگرى نيست.
