نبش قبر معاویه با سند صحیح
در این جا لازم است به بررسی چند نکته بپردازیم
نکته اول: حرمت نبش قبور در نزد علمای اهل سنت
غزالی و دیگر علمای اهل سنت درباره حرمت نبش قبر میگویند:« ولا يحل نبش القبور إلا إذا انمحق أثر الميت بطول الزمان أو دفن من غير غسل .جایز نمی باشد نبش قبور مگر زمانی که بدن میت بر اثر طول زمان پوسیده باشد یا میت در زمین غصبی دفن شده باشد.
الوسيط في المذهب ج 2 ص 390، اسم المؤلف: محمد بن محمد بن محمد الغزالي أبو حامد الوفاة: 505 ، دار النشر : دار السلام – القاهرة – 1417 ، الطبعة : الأولى ، تحقيق : أحمد محمود إبراهيم , محمد محمد تامر
المجموع ج 5 ص 265 ، اسم المؤلف: النووي الوفاة: 676 ، دار النشر : دار الفكر – بيروت – 1997م
در روایات دیگری از اهل سنت وارد شده است که: « حرمة المسلم ميتا كحرمته حيا.مسلمان میت احترامش مانند وقتی است که زنده است. لذا با توجه به این روایت احترام میت مسلمان واجب است و نبش قبر بی احترامی به میت است
شرح فتح القدير ، ج 2 ص 142. اسم المؤلف: كمال الدين محمد بن عبد الواحد السيواسي الوفاة: 681هـ ، دار النشر : دار الفكر – بيروت ، الطبعة : الثانية
بخاری نقل می‌کند:« حَضَرْنَا مع بن عَبَّاسٍ جِنَازَةَ مَيْمُونَةَ بِسَرِفَ فقال بن عَبَّاسٍ هذه زَوْجَةُ النبي صلى الله عليه وسلم فإذا رَفَعْتُمْ نَعْشَهَا فلا تُزَعْزِعُوهَا ولا تُزَلْزِلُوهَا .ابن عباس وقتی که جنازه میمونه را دید،گفت این زوجه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله است،زمانی که بدنش را بالا بردید او را تکان سخت ندهید
الجامع الصحيح المختصر ج 5 ص 1950 ، اسم المؤلف: محمد بن إسماعيل أبو عبدالله البخاري الجعفي الوفاة: 256 ، دار النشر : دار ابن كثير , اليمامة – بيروت – 1407 – 1987 ، الطبعة : الثالثة ، تحقيق : د. مصطفى ديب البغا
ابن حجر عسقلانی درباره این حدیث می‌گوید: « ويستفاد منه أن حرمة المؤمن بعد موته باقية كما كانت في حياته.از این حدیث استفاده می شود که حرمت مومن بعد از مرگش باقی است،همچنان که این حرمت در زمان حیات ثابت است
فتح الباري شرح صحيح البخاري ،ج 9 ص 113. اسم المؤلف: أحمد بن علي بن حجر أبو الفضل العسقلاني الشافعي الوفاة: 852 ، دار النشر : دار المعرفة – بيروت ، تحقيق : محب الدين الخطيب
نکته دوم:
معاویه از کسانی بود که دستور به نبش قبر شهداء را داد.
محمد بن سعد در الطبقات الکبري مي‌نويسد:
أَخْبَرَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِي طَاهِرٍ ، قَالَ : أَخْبَرَنَا الْجَوْهَرِيُّ ، أَخْبَرَنَا ابْنُ حَيَّوَيْهِ ، أَخْبَرَنَا ابْنُ مَعْرُوفٍ ، أَخْبَرَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ الْفَهِمِ ، حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ سَعْدٍ أَخْبَرَنَا شِهَابُ بْنُ عَبَّادٍ الْعَبْدِيُّ، قَالَ: أَخْبَرَنَا عَبْدُ الْجَبَّارِ بْنُ وَرْدٍ، عَنِ الزُّبَيْرِ، عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ، قَالَ: ” لَمَّا أَرَادَ مُعَاوِيَةُ أَنْ يُجْرِيَ عَيْنَهُ الَّتِي بِأُحُدٍ كَتَبُوا إِلَيْهِ: إِنَّا لا نَسْتَطِيعُ أَنْ نُجْرِيَهَا إِلا عَلَى قُبُورِ الشُّهَدَاءِ “، قَالَ: ” فَكَتَبَ: انْبُشُوهُمْ “، قَالَ: ” فَرَأَيْتُهُمْ يُحْمَلُونَ عَلَى أَعْنَاقِ الرِّجَالِ كَأَنَّهُمْ قَوْمٌ نِيَامٌ، وَأَصَابَتِ الْمِسْحَاةُ طَرَفَ رِجْلِ حَمْزَةَ بْنِ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ فَانْبَعَثَتْ دَمًا ”
جابر بن عبد الله گويد: هنگامي که معاويه قصد کرد تا نهر خود را که در احد قرار داشت، جاري کند، عاملانش به او نامه نوشتند: اين کار ممکن نيست؛ مگر اين که آن را از روي قبور شهدا جاري کنيم. معاويه در جواب نوشت: قبور را نبش کنيد (بشکافيد). راوي گويد: ديدم مردم از سر و کول هم ديگر بالا مي‌رفتند (تا براي نبش قبر سبقت بگيرند) انگار که مردم در خواب بودند. در هنگام نبش قبر ، کلنگي به پاي حضرت حمزه اصابت کرد و خون از آن جاري شد.
بررسی راویان این حدیث:
1- “أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِي طَاهِرٍ” ابن حجر عسقلانی این شخص را چنین مدح می‌کند: « محمد بن عبد الباقي بن محمد بن عبد الله الأنصاري بن قاضي المرستان مشهور معمر عالي الإسناد هو آخر من كان بينه وبين النبي صلى الله عليه وسلم ستة رجال ثقات مع اتصال السماع على شرط الصحيح
فردی عالی السندحدیثی که با تعداد کمی واسطه به گونه متصل از معصوم علیه السّلام نقل می‌شود، عالی السند میگویند
ابن حجر عسقلانی،لسان الميزان ج 5 ص 241. دار النشر : مؤسسة الأعلمي للمطبوعات – بيروت – 1406 – 1986 ، الطبعة : الثالثة ، تحقيق : دائرة المعرف النظامية – الهند –
2-“الجوهری” که ذهبی او را با الفاظی همچون”امام ، صدوق و..” توصیف می کند
ذهبی، سير أعلام النبلاء ج 18 ص 68 . دار النشر : مؤسسة الرسالة – بيروت – 1413 ، الطبعة : التاسعة ، تحقيق : شعيب الأرناؤوط , محمد نعيم العرقسوسي
1-“شِهَابُ بْنُ عَبَّادٍ الْعَبْدِيُّ” از راویان مسلم است.و همین در وثاقت وی کافی است،چرا که به اعتقاد اهل سنت کتاب صحیح مسلم و بخاری از صحیحترین کتاب ها بعد از قرآن هستند.و راویان این کتاب همگی مورد قبول هستند. و همچنین”الزبیر” هم از راویان بخاری است.
2- “أَخْبَرَنَا عَبْدُ الْجَبَّارِ بْنُ وَرْدٍ” مزی در تهذیب الکمال درباره این فرد می‌گوید” عن أحمد بن حنبل ثقة لا بأس به احمد بن حنبل درباره این فرد می گوید ثقه است و مشکلی ندارد
مزی،تهذيب الكمال ج 16 ص 396. دار النشر : مؤسسة الرسالة – بيروت – 1400 – 1980 ، الطبعة : الأولى ، تحقيق : د. بشار عواد معروف
3-” ابْنُ حَيَّوَيْهِ” ابن حجر او را با القابی همچون”ثقه،حافظ و فقیه” یاد می‌کند
تقريب التهذيب ج 1 ص 590. اسم المؤلف: أحمد بن علي بن حجر أبو الفضل العسقلاني الشافعي الوفاة: 852 ، دار النشر : دار الرشيد – سوريا – 1406 – 1986 ، الطبعة : الأولى ، تحقيق : محمد عوامة
پس حدیث نبش قبر شهدا توسط معاویه دارای اسنادی صحیح است.
