چكيده:
تاثير وهابيت در اندونزي را از جهات مختلفي مي توان مورد توجه قرار داد و بر همين اساس سؤالات مختلفي را مطرح كرد از جمله اين گرايش وهابي از چه زماني و توسط چه كساني به اندونزي وارد شده است، كه اين جريان تا چه اندازه در جامعه اندونزي تاثيرگذار بوده است؟ و اگر اين تاثيرگذاري چندان گسترده و عميق نبوده است چه سازمان ها، شخصيتها و جريان هايي از وهابيت در اندونزي تاثير گرفته اند آنچه اين مقاله در پي آن است پاسخي اجمالي به سؤال اول و سوم است. گو اين كه پاسخ به سؤال دوم نيز به نوبه خود بسيار با اهميت است و بايد بدان پرداخت.
…
اندونزی با جمعیت ۲۳۸ میلیون نفر، چهارمین کشور پرجمعیت دنیا است. ۸۶٫۱ درصد از مردم اندونزی مسلمان هستند و اسلام توسط بازرگانان دریانورد مسلمان به این منطقه رسید. فعالیت های وهابیت در این کشور از سو ی عربستان عمدتا از سال 1970 شروع و کار خود را با ایجاد ارتباط با چندین سازمان سلفی و حتی برخی جریان های معتدل، در عرصه های آموزشی آغاز کرد و تلاش کرد تا فقه حنبلی را در کنار فقه شافعی – که مسلمانان اهل سنت اندونزی عمدتاً پیرو این فقه هستند – در برخی از مدارس علمیه که «پسانترن» خوانده میشوند قرار دهد. ترجمه، چاپ و نشر کتابهای منطبق بر دیدگاه وهابی با قیمتی ارزان در دو دهه 1980 و 1990 از دیگر فعالیت های این جریان می باشد . در این میان از نقش تاثیرگذار رژیم سوهارتو در اواخر عمر حکومت در گسترش وهابیتی که خطری برای رژیم نداشته باشد و نیز دانش آموختگان اندونزیایی را که از کشور سعودی فارغ التحصیل شده بودند نباید نادیده گرفت. سازمان رابطه العالم الاسلامی نیز در سال 1969 دفتر خود را در جاکارتا تأسیس کرد و مسئولیت این دفتر برعهده محمد نصیر از رهبران اسلامی اندونزی که ارتباطات نزدیک و خوبی با سعودی ها داشت گذاشته شد. محمد نصیر پیشتر رئیس حزب سیاسی – اسلامی ماشومی بود. فعالیت های این حزب در سال 1960 توسط سوکارنو ممنوع گردید او در شورشهای گروه دولت انقلابی جمهوری اندونزی فعال بود و همین سبب شد به مدت 5 سال تا سال 1966 در زندان باشد. پس از آزادی، فعالیتهای سیاسی را رها کرد و به کار تبلیغ و شورای تبلیغ اسلامی مشغول گردید و موسسه اندونزی را تأسیس کرد. نصیر در سال 1993 از دنیا رفت و تا این زمان همچنان رئیس این مجموعه بود. وی توانست مبالغ هنگفتی را از سعودی ها جهت فعالیت سازمان پیش گفته و نیز ساختن و بازسازی مساجد و سایر فعالیتها در اندونزی دریافت کند. این مرکز تدر یجاً تبدیل به موسسه آموزشی و به نوعی مرکز فرهنگی بزرگی گردید که افزون بر تبلیغ و دعوت، به چاپ کتاب و برگزاری سمینارها نیز اهتمام دارد. یکی از آثار منتشره توسط این موسسه، نشریه مدیا دعوه است. در ادامه تلاش های جریان وهابیت در تشدید فشارها علیه پیروان مذهب اهل بیت(ع) و صدور فتاوای ضد شیعی، همایشی در شهر “باندونگ” اندونزی برگزار شد و ترتیب دهندگان آن تلاش کردند تا با جلب حمایت مسؤولان دولتی، علماء و رهبران سازمان های اسلامی، افکار خواص جامعه اندونزی را علیه شیعیان سازمان دهند. در این همایش ـ که با شعار “تدوین اقدامات استراتژیک برای برخورد با جریان انحرافی و توهین آمیز شیعه” تشکیل شد ـ «کیایی حاجی حمید بیضاوی» از علمای کهنسال و تندروی نهضت العلماء به جذابیت آموزه های مکتب اهل بیت(ع) در بین مردم اندونزی اعتراف کرد و با ابراز نگرانی از گسترش مذهب تشیع در اندونزی گفت: “از همه بدتر این است که نهضت العلماء نیز در حال حاضر تحت تأثیر عقاید شیعه قرار گرفته است”. از این رو شرکت کنندگان که از اعضای تندرو و وهابی سازمان های اسلامی اندونزی ـ از قبیل “سازمان پرسیس (وحدت اسلامی)”، “سازمان الإرشاد”، ا”سازمان محمدیه” و “سازمان نهضت العلماء” ـ بودند تلاش کردند تا علاوه بر جلب نظر مقامات محلی، فتوای ارتداد شیعیان را از هیئت رئیسه مجلس مرکزی علما بگیرند (- خبرگزاری ابنا – 03/02/ 1391)
به نقل از روزنامه عکاظ در همین راستا سفیر عربستان، مصطفی بن إبراهیم المبارک در تاریخ 29 /09/2012 در جاکارتا مسجدی را به نام ملک عبدالله بن عبدالعزیز آل سعود در دانشگاه احمد دهلان اندونزی به مبلغ 500 هزار دلار بنا نهاد و تصریح کرد که این مسجد پایگاهی در جهت فعالیتهای دینی و تبلیغی وهابیت است. بنگرید:
در حالی که مردم اندونزی عموما روحیهای آرام و منضبط دارند اما به تازگی حرکات خشونت آمیزی از سوی طیف سلفی آنها شکل گرفته است. به گزارش خبرگزاری ایکنا گروهی از اهالی شهرسامپانگ که تحت تأثیر فعالیت وهابیون در این منطقه هستند، روز شنبه، چهارم شهریورماه 1391، به تعدادی از علمای دینی و شیعیان این شهر حمله کردند. در این درگیری دو نفر از علمای دینی شیعیان توسط پیروان وهابیون کشته و عدهای نیز مجروح شدند و منازل بسیاری از شیعیان توسط آنان به آتش کشیده شد. لازم به ذکر است، پیروان وهابیت شهر سامپانگ، سال گذشته نیز به سوزاندن منازل و مساجد شیعیان این شهر اقدام کردند. شیعیان اندونزی در محرم گذشته در مناطق «نانکونانک»، «کریم کایم»، «اومبن» و «سامبانگ» مورد حمله وهابیون قرار گرفتند و در پی آن در اقدامی عجیب دولت اندونزی شیخ تاج الملوک رهبر شیعیان این منطقه را دستگیر و پس از محاکمه به 5 سال زندان محکوم کرد…
