بِهینِ زنانِ جهان…!
بِهینِ زنانِ جهان…!
مدتی طولانی است که جریانات زرتشتی‌زده و باستانگرا با انکار حقایق چندهزار ساله تاریخی، مدعی شده‌اند که در آیین زرتشتی، زن و مرد از حقوقی مساوی برخوردارند. ما در گذشته به این دروغ مضحک پاسخ دادیم و گفتیم که در گاتهای اوستا، شوهر خدای زن دانسته شده است[۱]. در فقه زرتشتی نیز زنان از جایگاهی بس پایین‌تر از مردان قرار دارند و حتی در متون پهلوی، زن جانوری از نسل اهریمن دانسته شد و از سویی دیگر در متون اصلی و تفسیری این آیین، زنان موجوداتی ناقص‌العقل و حتی بی‌عقل شمرده شدند[۲]. با این وجود باید دقت نمود که آیین زرتشتی کارنامه‌ای بس بهتر از مکاتب زمینی و خداناباور داشته و دارد. چه اینکه زرتشتی‌گری، زن را به عنوان کالای جنسی و ملعبه‌ی مردان قرار نداده است و اگر هم چنین کرده باشد، خداناباوران و دین‌ستیزان کارنامه‌ای بس سیاه‌تر دارند. آنچه در ادامه می‌آید تنها یک تذکر و یادآوری به «برخی» پیروان و دوستداران زرتشتِ پاک است، تا دیگر حقایق را انکار نکنند.
بنابر پژوهش‌های علمی روانشناسان، مردان و زنان از لحاظ جسمی تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند(در اصطلاح علمی: physical or reproductive differences).گذشته از این، باید دانست که زن و مرد در زمینه های بنیادین روانشناختی(در اصطلاح علمی: fundamental psychological) نیز تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. همین تفاوت‌ها سبب شده تا اکثر مکاتب(اعم از الهی و یا بشری) مدیریت خانواده را به مردان بدهند و زنان را موظف به اطاعت از شوهران خود نمایند. همین مسئله به صورتی جدی در آیین زرتشت پاک وجود دارد(که متأسفانه امروزه حقایقی از این دست به راحتی انکار می‌شود).
در اوستا زن خوب، زنی است که از شوهر خود اطاعت کند و در حقیقت بر زنان لازم است که فرمانبردار شوهران خود باشند و اگر چنین نکنند، در جهان پس از مرگ به شدت عذاب خواهند شد. در اوستا، ویسپرد، کرده‌ی ۳، بند ۴ آمده است: «ای اهوره مزدا ! زنی را ایستاده خواهم که در اندیشه و گفتار و کردار نیک، سرآمد و خوب آموخته و فرمانبردار شوهر و [ردِ] اَشَون [چون] سپندارمذ و [چون] زنانی است که از آنِ تواند»[۳].
و نیز در خرده اوستا، دعای اوسروثریمگاه می‌خوانیم: «زن پارسایی را می‌ستاییم که بسیار نیک‌اندیش، بسیار نیک گفتار، بسیار نیک کردار، به خوبی تعلیم یافته و فرمانبردار شوهر خود و اشو باشد…» [۴]
در اوستا، هادخت نسک، بند ۱۸ می‌خوانیم: «چنین خورشی است اََشَون زنِ جوان بسیار نیک اندیش، بسیار نیک‌گفتار، بسیار نیک‌کردار و خوب آموخته‌ی فرمانبردار شوی را»:
this is the food for the holy woman, rich in good thoughts, good words, and good deeds, well-principled and obedient to her husband, after she has departedthis life,’ [5].
همچنین زنانی که از شوهران خود اطاعت نمی‌کنند، نیز این‌گونه خطاب شده‌اند: «پس او را خورشی زهرآگین آورند، چه بد اندیش، بد گفتارِ، بد کردارِ و بددین را جز آن خورش نشاید. زنِ دُروَندِ بسیار بد اندیش، بد گفتارِ، بد کردارِ و بددین را جز آن خورش نشاید. زنِ دروند بسیار بد اندیش بدگفتارِ بدکردارِ ناپاک بدآموخته‌ی نافرمانبردار از شوی را نیز چنین خورشی دهند»[۶]. در پیوست اندرز بهزاد فرخ پیروز، آمده است: «و آن زن را نباید زن داشتن که فرمانبردار شوی نبُود، و سود و زیان و اندوه و رامش شوی را همچون آنِ خویشتن ندارد، با شوی هم سود و هم زیان نبود، چه او از هر دشمن بدتر است»[۷].
در ارداویرافنامه (از متون پهلوی، نوشته شده توسط موبدان زرتشتی است که دربردارنده سرگذشت ارواح پس از مرگ است) آمده، زنانی که از شوهر خود پیروی می کنند در جهان پس از مرگ در آسایش و نعمت خواهند بود[۸] و از سویی زنانی که در مقابل شوهران خود حاضرجوابی و زبان‌درازی کنند، به عذابی چنین دچار خواهند شد: «دیدم روان زنی که زبان خود را به گردن همی کشید و از اندروای (سرنگون) آویخته بود. پرسیدم که این روان از که؟ سروش اهرو و آذر ایزد گفتند که این روان آن زن بدکیشی است که در گیتی شوی و سردار خود را پاسخ کرد»[۹] و نیز «دیدم روان زنی که به زبان بریجن گرم (تنور) همی لیسد و دست خود زیر آن بریجن همی سوزد. پرسیدم که این تن چه گناه کرد که روان آن گونه پادافره برد؟ سروش اهرو و آذر ایزد گفتند که این روان آن بدکیش است که به گیتی اندر شوی و سردار خویش داد پسخوی (حاضرجوابی) کرد و سگ زبان بود و نافرمانبرداری کرد و کام او بد کرد و خواسته‌ی شوی دزدید و پنهانی اندوخته‌ی خویش کرد»[۱۰]. همچنین «دیدم روان زنان که نگون سر افکنده‌اند و خارپشت مانند آهن با خار بر آن رسته به تن اندر برده و باز آهیخته‌اند. دیوان و دروغان تعفن و ریمنی (نجاست) به دهان و بینی اندر همی رفت! پرسیدم که این تن چه گناه کرد و روانان که اند که آن گونه پادافره برند؟ سروش اهرو و آذر ایزد گفتند که این روان آن بدکیش زنان است که به گیتی پیمان شکنی اندر شوی کردند و شوی را بازداشتند (مانع از نزدیکی می‌شدند) و هرگز خشنود نبود»[۱۱] و نیز «پس من دیدم روان زنی که زبان بریده، پرسیدم که این تن چه گناه کرد. سروش اهرو و آذر ایزد گفتند که این روان آن بدکیش زن است که به گیتی زبان‌تیز بود و شوی و سردار خویش بسیار آزرد به زبان»[۱۲]. در ادامه نیز آمده است زنانی که بدون اجازه‌ی شوهر، اموال او را را به بیگانگان دهند به سختی عذاب خواهند شد[۱۳].
در شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی، در حکایت «گریختن بهرام گور از هندوستان با دختر شنگل» آمده است که بهترین زنِ دنیا، زنی است که شوهرش از او راضی باشد: «بهین زنانِ جهان آن بُوَد، کزو شوى همواره خندان بوَد»[۱۴].
پی‌نوشت:
[۱]. بنگرید به «شوهر، خدایِ زن» [۲]. بنگرید به «عقل زن در نگاه دین زرتشتی» [۳]. اوستا، پژوهش دکتر ج.دوستخواه، تهران: انتشارات مروارید، ۱۳۹۱. ج ۲، ص ۵۲۹ [۴]. اوستا، پژوهش دکتر ج.دوستخواه، تهران: انتشارات مروارید، ۱۳۹۱. ج ۲، ص ۶۲۳و خرده اوستا، ترجمه موبد اردشیر آذرگشسب، تهران ۱۳۵۴، ص ۳۹
[۵]. اوستا، پژوهش دکتر ج.دوستخواه، تهران: انتشارات مروارید، ۱۳۹۱. ج ۱، ص ۵۱۳James Darmesteter,The Zend Avesta, From The Sacred Books of The East, Translated By Various Oriental Scholars, Oxford, At the Clarendon Press 1883, VOL. XXIII, pp 318
[۶]. اوستا، پژوهش دکتر ج.دوستخواه، تهران: انتشارات مروارید، ۱۳۹۱. ج ۲، ص ۵۱۵ [۷]. جاماسپ جی دستور منوچهر جی جاماسپ آسانا، متون پهلوی، ترجمه سعید عریان، کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران ۱۳۷۱، ص ۱۱۷ [۸]. ارداویرافنامه، به قلم رشید یاسمی، بند ۱۳THE BOOK OF ARDA VIRAF, CHAPTER 13, Translated by Prof. Martin Haug, of the University of Munich, revised from the MS. of a Parsi priest Hoshangji. From The Sacred Books and Early Literature of the East, Volume VII: Ancient Persia, ed. Charles F. Horne, Ph.D., copyright 1917.
[۹]. ارداویرافنامه، به قلم رشید یاسمی، بند ۲۶ [۱۰]. ارداویرافنامه، به قلم رشید یاسمی، بند ۶۳ [۱۱]. ارداویرافنامه، به قلم رشید یاسمی، بند ۷۰ [۱۲]. ارداویرافنامه، به قلم رشید یاسمی، بند ۸۲ [۱۳]. ارداویرافنامه، به قلم رشید یاسمی، بند ۸۳-۸۵iIbid, for all Chapters
[۱۴]. شاهنامه فردوسی، بر اساس نسخه چاپ مسکو، تهران: مؤسسه نور، ص ۱۰۰۵، بیت ۳۶۴۳۲، در فهرست: “گریختن بهرام گور از هندوستان با دختر شنگل”
