اصول اعتقادی واحکام بهاییت
اصول اعتقادی واحکام بهاییت
پس از مرگ باب از آنجا که وى به ظهور فردى پس از خود با مقام «من یظهره اللَّه» نوید داده بود افراد زیادى ادعاى چنین مقامى کردند که توسط حسینعلى و همکارى یحیى، یا کشته شدند یا از ادعاى خود دست برداشتند. سپس میرزا حسینعلى مقام پیامبرى را براى خود ادعا کرد و از اینجا نزاع اصلى در میان بابیان آغاز شد.
بابىهایى که ادعاى حسینعلى را نپذیرفتند و بر جانشینى یحیى باقى ماندند «ازلى» نام گرفتند و پیروان حسینعلى (بهاءاللَّه) «بهائى» خوانده شدند. او با ارسال نامههایى به اطراف رسماً آیین جدید را اعلام و عدهاى از بابیان به او ایمان آوردند. بهاءاللَّه مقامات زیادى براى خود ادعا کرد که مهمترین آنها مقام «الوهیت و ربوبیت» بود.(۱) او همچنین ادعاى شریعت جدیدى نمود و با نگارش کتابهایى نظیر «ایقان»، «اقدس»، «لوح اشراقات»، «بدیع»، «مجموعه الالواح»- که براساس تفکر، اعتقادات و تعالیم باب تنظیم یافته- عقاید و احکام فرقه خود را بیان مىنماید.(۲)
منابع اعتقادى و احکام بهائیان، نوشتههاى سید علىمحمد باب، میرزا حسینعلى بهاءاللَّه، عبدالبهاء و تا حدى نیز شوقى افندى است که از نظر بهائیان مقدس بوده و در مجالس ایشان قرائت مىشود هرچند کتب باب عموماً در دسترس بهائیان قرار نمىگیرد(۳) و دو کتاب اقدس و ایقان میرزا حسینعلى نزد آنان از اهمیت خاصى برخوردار است.
بیشتر عقاید بهائیت در محور میرزا حسینعلى (بهاءاللَّه) است که در اینجا به چند نمونه اشاره مىشود:
۱ نسخ اسلام با ظهور سید علىمحمد باب اسلام پایان گرفته و اینک دین جدید ظهور کرده و مردم باید همگى بهائى شوند.(۴)
۲ شناخت بهاءاللَّه اولین چیزى که بر بندگان واجب شده است شناخت محل تابش وحى و طلوع امراللَّه است، یعنى معرفت به میرزا حسینعلى بهاءاللَّه که در اثر این شناخت اعمال قبول مىشود.(۵)
۳ بهاءاللَّه داراى مقام الوهیت و ربوبیت است.(۶)
۴ بهاء مژده انبیاء گذشته و باب است(۷)، یعنى سید علىمحمد شیرازى باب هم پیامبر و هم مژده رسان بهاءاللَّه بود و با ظهور او قیامت برپا شده است.(۸)
۵ علاوه بر عقایدى از این قبیل، امروزه بهائیت به آموزههاى دوازدهگانهاى پرداخته و آنها را تبلیغ مىنماید. امورى از قبیل تحرى حقیقت، ترک تقلید، تطابق دین با علم و عقل، وحدت اساس ادیان، وحدت عالم انسانى، ترک تعصبات، الفت و محبت میان افراد بشر، تعدیل معیشت عمومى، تساوى حقوق رجال و نساء، تعلیم و تربیت اجبارى، صلح عمومى و تحریم جنگ از جمله اصول دوازدهگانه بهائیت به شمار مىرود.(۹)
احکام بهائیت
منبع اصلى احکام در میان بهائیان کتاب اقدس است.(۱۰) احکام اعلام شده از جانب حسینعلى بهاء بر اساس احکامى است که علىمحمد باب در کتاب بیان آورده است هر چند در فلسفه و فروع تفاوتهایى بین این دو مىباشد. برخى از احکام این فرقه عبارتند از:
. ۱ نماز:
بهائیان موظف به نماز روزانهاند. این فریضه از اول بلوغ واجب شود و بر سه نوع (صغیر، وسطى و کبیر) است. و هر بهائى مخیر به انجام یکى باشد.(۱۱) قبلهشان قبر میرزا حسینعلى (بهاء) در شهر عکا است. و کسى که آب ندارد به جاى وضو، پنج بار مىگوید: «بسم اللَّه الاطهر الاطهر»(۱۲).
. ۲ روزه:
به عقیده بهائیت، هر سال ۱۹ ماه دارد و هر ماه نوزده روز. روزه ۱۹ روز در آخرین ماه سال واجب است که عید نوروز، عید فطرشان مىشود.(۱۳)
. ۳ حج:
زیارت محل تولد باب در شیراز و خانه حسینعلى میرزا در بغداد در همه ایام به جاى زیارت کعبه قرار داده شده است.(۱۴)
. ۴ ازدواج و زنا:
ازدواج با بیش از دو زن حرام است.(۱۵)- هر چند خود بهاء و بسیارى بهائیان بیش از دو زن گرفتهاند- همچنین ازدواج با محارم در این آیین مگر با زن پدر، منع نشده است(۱۶) و مابقى مانند: دختران، خواهران، خالهها، عمهها و… براى ازدواج حلالند حد زنا در مرحله اول ۹ مثقال طلا و در مرحله بعد ۱۸ مثقال به بیتالعدل پرداخته مىشود.(۱۷)
. ۵ حجاب:
حجاب زنان ملغى گردیده و بىحجابى آزاد مىباشد.(۱۸)
. ۶ مطهرات
پنج چیز است آتش، هوا، آب، خاک و کتاب بیان و در صورت تطهیر با هرکدام ازعناصراربعه، باید آیه تطهیر «اللَّه اطهر» خوانده شود.(۱۹)
. ۷ نجاسات:
بهائیت چیزهائى را که در دین اسلام، نجس شمرده شدهاند پاک و طاهر گردانیده است. مانند: بول، غائط، منى، فضله موش، سگ. و این موهبت بهاء به بندگان اوست(۲۰).
. ۸ ربا:
معاملات ربوى آزاد و رباخوارى حلال است.(۲۱)
. ۹ سیاست:
در کتابهاى مذهبى بهائیان به شدت از دخالت در سیاست منع شدهاند.(۲۲)
بدینگونه عوامل استعمارى جریان انحرافى بهائیت به مرور و در مراحل مختلف، به منسوخ اعلام نمودن دین اسلام و نفى و انکار نبوت، امامت، معاد و تعالیم و قوانین و احکام مقدس و نورانى قرآن مىپردازند. سپس ابتدا ادعاى نیابت خاص حضرت حجت (عج) و در مرحله دوم ادعاى مهدویت و پس از آن ادعاى نبوت و مرحله آخر ادعاى الوهیت و خدایى مىنمایند آنگاه به هدم و نابودى آثار اسلام یعنى کعبه و قبور انبیاء و امامان و مساجد فرمان مىدهند و سپس به ساختن کعبه جدید در شیراز اهتمام مىورزند و با آداب و ادعیه و ذکر و زیارتنامههاى استعمار ساخته به طواف به گرد آن مىپردازند احکام دین جدید را صادر و مطابق با خواست و اهداف استعمار، به رفع حجاب و پوشش زنان فرمان مىدهند و دخالت در سیاست را- که آرزوى دیرینه قدرتهاى سلطه جهانى در مناطق اسلامىایست که همواره از اصل ورود و دخالت در سیاست به عنوان یک تکلیف و وظیفه اسلامى ضربه خوردهاند- ممنوع اعلام مىنمایند
بدین ترتیب همه زمینهها آماده و مهیا مىشود تا مبانى و ارکان اعتقادى و ارزشهاى اخلاقى و پایبندىهاى معنوى جامعه اسلامى متزلزل شده، وحدت و یکپارچگى مسلمانان در ایران به تفرقه و تشتت تبدیل گردد و از قدرت بىنظیر مذهب تشیع و مراکز علم و فقاهت و مراجع و فقها و علماى بیدار و آگاه که مدافعان راستین اسلام و سنگرهاى مستحکم دفاع از هویت دینى و استقلال و شرف و اعتلا و اقتدار مسلمانان مىباشند، کاسته شود و راههاى تاخت و تاز و سلطه استعمار خارجى همواره گردد.(۲۳)
منابع
(۱) نکتهاى که خوانندگان گرامى در زمینه عقاید و احکام بهائیت لازم است توجه داشته باشند این است که مقامات بهائى به دلیل وجود مشکلات متعددى که در بسیارى از این آموزهها وجود داردهمواره اقدام به کتمان، تحریف یا توجیه آن براى پیروان خویش نمودهاند. و حال آنکه- همانگونه در ادامه و بخش نقد عقاید بهائیت ملاحظه مىنمائید- کاملاً مستند و غیر قابل انکار مىباشد.
(۲) تاریخ جامع بهائیت، ص ۲۷۱ و ۲۹۸ و ۳۲۳ و. ۵۶۳ ر. ک: فرق و مذاهب کلامى، على ربانى گلپایگانى، قم: امیر، ۱۳۷۷ شمسى، ص ۳۴۱ شلبى، احمد، مقارنه الادیان الیهودیه، قاهره، مکتبه النهضه المصریه، سوم، ۱۹۷۳ میلادى، ص. ۳۳۶ لازم به ذکر است «الواح» که در نزد بابیان و بهائیان بسیار «مقدس» و حکم وحى را دارد، همان مجموعه «اصول» و «احکام» نوشته شده در دو کتاب مقدس بهائیان است. کتاب اول «بیان» نام دارد که توسط سیدعلىمحمدباب تنظیم شده است، و کتاب دوم را «کتاب اقدس» مىگویند که به وسیله میرزا حسینعلى (بهاءاللَّه) رهبر بهائیت تنظیم و آماده شده است.
(۳) دلیل آن این است که بهائیان از حقایق اعتقادات خود آگاه نگردندبه همین دلیل بیتالعدل مانع چاپ وانشار کتب باب مىگردد.
(۴) بیان، علىمحمد باب، واحد اول، باب ۱۵ واحد دوم، باب اول واحد سوم، باب ۱۴ همچنین ر. ک: شخصیت و اندیشههاى کاشف الغطاء، کتاب «الایات البینات»، به کوشش: احمد بهشتى، کانون نشر اندیشه اسلامى، ص. ۱۰۹
(۵) کتاب اقدس، میرزا حسینعلى نورى، ص ۱ مجموعه الواح، میرزا حسینعلى نورى، قاهره: مطبعه سعادت، ۱۳۳۸، ص ۳۶ مفتاح باب الابواب، محمدمهدى خان زعیمالدوله تبریزى، ترجمه حسن فرید گلپایگانى، تهران: کتابخانه شمس،. ۱۳۴۹
(۶) کتاب اقدس، میرزا حسینعلى نورى، ص ۷۷ کتاب مبین، میرزا حسینعلى نورى، چاپ ۱۳۰۸ قمرى، ص ۲۸۶ جامعه جعفریه، خندق آبادى، کتابفروشى و چاپخانه پامنار، ۱۳۳۵ ه.، ص ۲۸ و. ۳۶
(۷) بیان فارسى، علىمحمد باب، ص ۱۶۳ و باب نوزدهم، واحد. ۲
(۸) بیان، واحد ششم، باب سیزدهم واحد دوم، باب اول، دوم و چهارم و یازدهم، سیزدهمشانزدهم.
(۹) در صفحات آینده نقد و بررسى اصول اعتقادى و ادعاهاى فرقه بهائیت ارائه مىگردد.
(۱۰) این کتاب، متممى نیز دارد که به رساله سؤال و جواب معروف است.
(۱۱) ادعیه محبوب، میرزا حسینعلى نورى، ص ۴۶ لازم به ذکر است از نماز دیگرى که ۹ رکعت است نیز در منابع بهائیت نام برده مىشود که بنا به اعاى بهائیان، به دلیل اختلافات ناشى از جانشینى بهاء، این نماز نه رکعتى بهائیت به همراه احکام متمم کتاب اقدس تا کنون مفقود مىباشد. (عبدالحمید اشراق خاورى، گنجینه حدود و احکام، ص ۳۱).
(۱۴) گنجینه حدود و احکام، گردآورى: عبدالحمید اشراق خاورى، تهران: مؤسسه لجنه ملى نشر آثار، ۱۳۲۷، ص ۴۵ ج. ۱۱
(۱۵) همان.
(۱۶) ریاض قدیمى، گلزار تعالیم بهائى، به نقل از رساله سؤال و جواب، ص. ۱۴۷
(۱۷) اقدس، میرزا حسینعلى، ص. ۳۸
(۱۸) اقدس، میرزا حسینعلى، ص ۷۴ لازم به ذکر است در رساله سؤال و جواب، نیز بهاء در پاسخ به سؤالى درباره حرمت ازدواج با اقارب چنین مىگوید: «این امور به امناى بیتالعدل راجع است.» (حسینعلى نورى، رساله سؤال و جواب، سؤال ۵۰) و در پیام ۱۵ ژانویه ۱۹۸۱ بیتالعدل چنین آمده است: «شما راجع به محدودیتهاى حاکم بر ازدواج با اقارب، سواى موردى که ازدواج با زن پدر را ممنوع مىسازد، سؤال کردهاید بیتالعدل همچنین خواستهاند به اطلاع شما برسانیم که آن معهد اعلى، هنوز موقعیت را براى صدور قوانین تکمیلى راجع به ازدواج با اقارب، مقتضى نمىداند بنابر این در حال حاضر تصمیمگیرى در این مورد بعهده خود نفوس مومنه محول شده». (به نقل از: انوار هدایت، ص ۴۸۷، حکم ۱۲۸۹ در موضوع ازدواج بین فامیلى.) که در حقیقت محول کردن آن به جامعه بهائى خود به منزله تأیید چنین موضوعى است که با اصول انسانى در تعارض است.
(۱۹) همان، ص. ۳۱
(۲۰) همان، ص. ۹۴
(۲۱) همان، ص. ۵
(۲۳) همان، ص. ۷۳
